Forma bezosobowa w pracy licencjackiej to kluczowy element stylu naukowego, który ma na celu zachowanie obiektywności i bezstronności wypowiedzi. W tekstach akademickich unika się używania form osobowych, takich jak „ja” czy „my”, aby podkreślić, że praca opiera się na faktach, analizach i badaniach, a nie na subiektywnych odczuciach autora. Stosowanie formy bezosobowej w pracy licencjackiej nie tylko sprzyja profesjonalizmowi i spójności tekstu, ale także wpisuje się w ogólne standardy pisarstwa naukowego, które wymaga dystansu do opisywanych treści i przedstawiania argumentów w sposób rzeczowy.
Zastosowanie formy bezosobowej w pracy licencjackiej polega na unikaniu pierwszej osoby liczby pojedynczej oraz mnogiej w narracji. Zamiast stwierdzeń typu „przeanalizowałem dane” lub „przeprowadziliśmy badania”, należy używać konstrukcji bezosobowych, takich jak „przeprowadzono analizę danych” lub „badania zostały przeprowadzone”. Tego rodzaju zabieg pozwala uniknąć sytuacji, w której autor staje się centralnym punktem tekstu, a uwaga skupia się na samych wynikach badań i omawianym zagadnieniu. W ten sposób podkreśla się, że prezentowane wyniki są wynikiem rzetelnej pracy badawczej, a nie osobistych opinii autora.
Forma bezosobowa jest szczególnie istotna w takich częściach pracy jak metodologia, analiza wyników czy wnioski. Przykładowo, zamiast pisać „zdecydowałem się na wykorzystanie metody ankietowej”, należy sformułować zdanie jako „zastosowano metodę ankietową”. Takie sformułowanie jest bardziej formalne i naukowe, ponieważ skupia uwagę na wybranych metodach badawczych, a nie na decyzjach samego autora. W części analitycznej pracy, gdzie prezentowane są wyniki badań, również warto stosować formę bezosobową. Na przykład zamiast „uznałem te wyniki za istotne”, należy napisać „wyniki te uznano za istotne”, co pozwala na podkreślenie uniwersalności wyników i ich obiektywnego charakteru.
Warto jednak pamiętać, że mimo powszechnego stosowania formy bezosobowej, w niektórych stylach pisania dopuszczalne jest okazjonalne użycie pierwszej osoby liczby mnogiej, szczególnie jeśli praca jest wynikiem współpracy z zespołem badawczym. W takich przypadkach stwierdzenia typu „przeprowadziliśmy badania” mogą być akceptowane. Niemniej jednak, nawet wtedy większość narracji powinna opierać się na formie bezosobowej, aby zachować formalny charakter pracy.
Oprócz zastosowania w metodologii i analizie, forma bezosobowa powinna być również używana w streszczeniach i podsumowaniach. Przykładowo, zamiast pisać „w tej pracy przedstawiłem wyniki badań”, lepiej jest napisać „w pracy przedstawiono wyniki badań”. Tego rodzaju sformułowania sprawiają, że praca staje się bardziej obiektywna, a jej treść nabiera bardziej naukowego charakteru. Forma bezosobowa pozwala również uniknąć zbędnych elementów emocjonalnych, które mogą pojawić się w pracy napisanej w pierwszej osobie. Pisanie o wynikach badań w formie bezosobowej wskazuje na dystans autora wobec opisywanych zjawisk, co jest kluczowe dla utrzymania naukowej rzetelności i neutralności.
Podczas stosowania formy bezosobowej warto zwrócić uwagę na poprawność językową i uniknąć nadmiernego używania strony biernej, co może prowadzić do nadmiernie skomplikowanych i trudnych do zrozumienia zdań. W niektórych przypadkach strona czynna może być bardziej zwięzła i klarowna, dlatego warto umiejętnie balansować między formą bezosobową a prostotą wypowiedzi. W pracy licencjackiej ważne jest, aby tekst był nie tylko formalny i naukowy, ale także jasny i zrozumiały dla czytelnika.
Stosowanie formy bezosobowej w pracy licencjackiej jest nieodzownym elementem stylu naukowego, który pozwala na zachowanie obiektywizmu, formalności oraz bezstronności wypowiedzi. Unikanie form osobowych, takich jak „ja” czy „my”, pomaga skupić się na wynikach badań i analizach, a nie na autorze pracy, co jest zgodne z zasadami rzetelności naukowej. Forma bezosobowa powinna być stosowana we wszystkich kluczowych częściach pracy – od wstępu, przez metodologię, po wnioski i podsumowanie, co nadaje tekstowi profesjonalny i spójny charakter.
Cała praca powinna być pisana krótkimi, jasnymi, poprawnie sformułowanymi zdaniami. Należy unikać zdań długich o skomplikowanej, niejasnej treści. Tekst należy pisać w formie bezosobowej, np. zbadano, poddano analizie, obliczono, ustalono, zaprezentowano, omówiono, zilustrowano i w czasie przeszłym. W tekście pracy nie można stosować sformułowań informujących o zamierzeniach, np. „...spróbuję przedstawić...”, „...chciałbym zacząć od...”.
Autor winien przechodzić od razu do prezentacji i omówienia wyników swoich badań oraz analiz. Wnioski prezentowane zarówno w kolejnych rozdziałach, jak i w zakończeniu pracy powinny stanowić ustalenia własne autora (studenta).
Wnioski i komentarze muszą być jednoznaczne (nie ogólnikowe) i oparte na badanym materiale. Nie są wnioskami: definicje, objaśnienia, postulaty, zestawienia ustaleń faktycznych i statystycznych. Te dwa ostatnie są wynikami badań. Wnioski mają być budowane w oparciu o te wyniki. Praca dyplomowa może zawierać indeks skrótów, aneksy (załączniki).
