Problemy i hipotezy badawcze

prezentujemy przykładowe problemy i hipotezy badawcze z jeden z prac licencjackich

Problemy badawcze stanowią uzupełnienie każdego badania naukowego. W literaturze metododologicznej na problemy patrzy się jak na pytania, na które należy znaleźć odpowiedzi w toku postępowania badawczego.

            Problem badawczy polega na precyzyjnym rozbiciu tematu na pytania, problemy. Aby był prawidłowy musi spełniać kilka warunków:

1.     Sformułowane problemy muszą wyczerpywać zakres naszej niewiedzy, zawarty w temacie badań. Tak więc problemy w sposób bardziej precyzyjny określają zakres badawczych poszukiwań.

2.     Drugim warunkiem poprawności sformułowanych przez nas problemów jest konieczność zawarcia w nich wszystkich generalnych zależności między zmiennymi. Dzięki temu dość ściśle będziemy mieć wyznaczony zakres badawczych zjawisk.

            Według J. Kozieckiego problem jest rodzajem zadania ( sytuacji), którego podmiot nie może rozwiązać za pomocą posiadanego rodzaju wiedzy.

Rozwiązanie jego jest możliwe dzięki czynności myślenia produktywnego, które prowadzi do wzbogacenia wiedzy podmiotu. ( J. Koziecki, cyt. za W. Dutkiewicz,1996, s.16).

            Zdaniem S. Nowaka problem badawczy to tyle, co pewne pytanie lub zespół pytań, na które odpowiedzi ma dostarczyć badanie. ( S. Nowak, cyt. za. W. Dutkiewicz, 1996, s.240 )

            Przyjmuję za przedmiot badań opinie jak nauczyciele Szkół Podstawowych i Gimnazjów na terenie województwa małopolskiego oceniają rzeczywistość szkolną, w okresie wdrażanej reformy.

            Dla tak postawionego problemu badawczego sformułowałam następujące problemy szczegółowe.

1.     Jak nauczyciele rozumieją założenia obecnej reformy szkolnictwa?

2.     Co sądzą nauczyciele o autonomii, demokratyzacji i samorządności szkół i w czym się ona według nich przejawia?

3.     Jakie są postawy nauczycieli wobec podmiotowości uczniów?

4.     Jak nauczyciele oceniają rzeczywistość szkolną w okresie wdrażanej reformy?

5.     Jakie są obawy i nadzieje nauczycieli w związku z reformą?

            Według T. Pilcha hipoteza w badaniach pedagogicznych przybiera najczęściej kształt zależności dwóch zjawisk.

            Hipoteza w dalszym toku postępowania badawczego może być udowodniona przez zebranie danych popierających wysuwaną zależność lub obalona przez brak takich danych ,czy uzyskanie danych świadczących o fałszywości założenia" (T. Pilch, 1995, s. 27).

            Stosownie do wymienionych problemów badawczych sformułowałam następujące hipotezy:

1.     Nauczyciele akceptują wdrażaną obecnie reformę oświaty, ale jej założenia budzą wśród nich wiele niepokoju. Uważają, ze władze lokalne nie zapewniają wszystkim szkołom dobrej kondycji materialno- bytowej.

2.     Proces demokratyzacji, autonomii i samorządności szkoły oceniają pozytywnie. Demokratyczna i autonomiczna szkoła ich zdaniem stwarza odpowiednie warunki dla przemian i rozwoju edukacji. Także i samorządność szkoły spełnia pomocną rolę w tworzeniu nowej rzeczywistości szkolnej.

3.     Nauczyciele uważają, iż uczniowie poprzez zwiększoną aktywność i działalność twórczą w samorządach czy w klasie będą współdecydować o życiu szkoły. Główna idea we współczesnej reformie to podmiotowość ucznia. A możliwe to jest dzięki nawiązaniu bliskich kontaktów partnerskich z uczniem. Centralną postacią w szkole jest obecnie uczeń i jego potrzeby.

4.     Nauczyciele uważają, że ustawicznie poprawia się ich status społeczny, a dyrektorzy dbają dziś o dokształcanie nauczycieli. Są zdania, że propozycja 3- letnich liceów profilowanych spełnia oczekiwania społeczne, a ograniczenie liczby zasadniczych szkół zawodowych jest słuszne.

5.     Według nauczycieli wprowadzona reforma oświaty jest źle przygotowana, w samorządach brak jest pieniędzy na wprowadzenie tak radykalnych zmian. Uważają, że reformę oświaty należało zacząć od kształcenia nauczycieli. Poza tym nauczyciele obawiają się utraty pracy.

            Przyjęte powyższe hipotezy poddane zostały z kolei weryfikacji w toku badań.