Aby prawidłowo rozpatrzyć problemy zawarte w tej pracy należy wybrać
właściwą metodę badawczą. Badania naukowe, jako celowe poznanie rzeczywistości
mogą być realizowane wieloma różnymi metodami, wzajemnie uzupełniającymi się po
to, aby obraz badanej rzeczywistości był odpowiedni, dokładny i w miarę
wyczerpujący.
Spośród wielu definicji
metody badawczej za najbardziej adekwatną do niniejszej pracy uznałam definicję
A. Kamińskiego, który metodę badawczą formułuje jako " zespół teoretycznie
uzasadnionych zabiegów koncepcyjnych i instrumentalnych, obejmujących
najogólniej całość postępowania badacza, zmierzającego do rozwiązania problemu
naukowego". ( A. Kamiński, 1970, s. 39)
W takim rozumieniu
metoda jest zespołem czynników i zabiegów zmierzających do poznania określonego
problemu. Jest to pewnego rodzaju charakter działania, jaki podejmujemy dla
zdobycia interesujących nas danych.
Poprawnie stosowana
metoda według J. Sztumskiego powinna spełniać następujące warunki:
·
" jasności ( by była powszechnie zrozumiała i rozpoznawana),
·
jednoznaczności ( by wykluczała dowolność stosowania odpowiednich zasad
regulatywnych),
·
ukierunkowania ( tzn. podporządkowania przyjętemu celowi badań),
·
skuteczności ( by umożliwiała osiągnięcie przyjętego celu),
·
owocności ( rozumianej jako możliwość uzyskania nie tylko spodziewanych
głównych rezultatów, a także i wyników pobocznych),
·
ekonomiczności ( możliwość uzyskania zamierzonych rezultatów przy
możliwie niskim stopniu zużycia sił i środków)". ( J. Sztumski, 1994, s.
39)
W mojej pracy podstawową
metodą zastosowaną do zbierania materiału empirycznego był sondaż
diagnostyczny.
T. Pilch przyznaje, że
metoda sondażu diagnostycznego to " sposób gromadzenia wiedzy o atrybutach
strukturalnych i funkcjonalnych oraz dynamice zjawisk społecznych, opiniach i
poglądach wybranych zbiorowości, nasilaniu się i kierunkach rozwoju określonych
zjawisk i wszelkich innych zjawiskach instytucjonalnie nie zlokalizowanych –
posiadających znaczenie wychowawcze – w oparciu o specjalnie dobraną grupę
reprezentującą populację generalną, w której badane zjawisko występuje". (
T. Pilch, 1995, s. 126).
W ślad za wyborem metody
musi następować przygotowanie szczegółowych technik badawczych. Technika
badawcza jest określoną czynnością służącą do uzyskania pożądanych danych, jest
pojedynczą procedurą polegającą na wykonaniu określonej czynności badawczej.
W badaniach sondażowych
najczęściej występujące techniki to: wywiad, ankieta, analiza dokumentów
osobistych, techniki statystyczne.
Podstawową techniką
zastosowaną w niniejszej pracy jest ankieta " Ankieta zatem jest techniką
gromadzenia informacji, polegająca na wypełnianiu najczęściej samodzielnie
przez badanego specjalnych kwestionariuszy na ogół o wysokim stopniu
standaryzacji w obecności lub częściej bez obecności ankietera". ( T.
Pilch, 1995, s. 126).
Kwestionariusz ankiety
zawiera 62 staranie dobranych twierdzeń opracowanych pod kierunkiem dr
Małgorzaty Bogaj. Powstało w ten sposób narzędzie badawcze: kwestionariusz
ankiety do badania opinii i oczekiwań nauczycieli w obliczu dokonującej się w
Polsce reformy edukacji.
Nauczycieli poproszono o
ustosunkowanie się do wyszczególnionych w ankiecie twierdzeń. Przeprowadzone
badania były całkowicie anonimowe.
Badani swoją opinię
wyrażali w pięciopunktowej skali Likerta.
·
+2 – zgadzam się zdecydowanie,
·
+1- zgadzam się,
·
0- nie wiem, nie mam zdania,
·
-1- nie zgadzam się,
·
-2- nie zgadzam się zdecydowanie.
W końcowej części ankietowani wypełniali niezbędne do analizy statystycznej
dane osobowe. Owe dane osobowe dotyczyły:
·
płci,
·
wykształcenia,
·
stażu pracy,
- rodzaju szkoły ,w której pracują badani nauczyciele.
