Metody, techniki i narzędzia badawcze

Aby prawidłowo rozpatrzyć problemy zawarte w tej pracy należy wybrać właściwą metodę badawczą. Badania naukowe, jako celowe poznanie rzeczywistości mogą być realizowane wieloma różnymi metodami, wzajemnie uzupełniającymi się po to, aby obraz badanej rzeczywistości był odpowiedni, dokładny i w miarę wyczerpujący.

            Spośród wielu definicji metody badawczej za najbardziej adekwatną do niniejszej pracy uznałam definicję A. Kamińskiego, który metodę badawczą formułuje jako " zespół teoretycznie uzasadnionych zabiegów koncepcyjnych i instrumentalnych, obejmujących najogólniej całość postępowania badacza, zmierzającego do rozwiązania problemu naukowego". ( A. Kamiński, 1970, s. 39)

            W takim rozumieniu metoda jest zespołem czynników i zabiegów zmierzających do poznania określonego problemu. Jest to pewnego rodzaju charakter działania, jaki podejmujemy dla zdobycia interesujących nas danych.

            Poprawnie stosowana metoda według J. Sztumskiego powinna spełniać następujące warunki:

·        " jasności ( by była powszechnie zrozumiała i rozpoznawana),

·        jednoznaczności ( by wykluczała dowolność stosowania odpowiednich zasad regulatywnych),

·        ukierunkowania ( tzn. podporządkowania przyjętemu celowi badań),

·        skuteczności ( by umożliwiała osiągnięcie przyjętego celu),

·        owocności ( rozumianej jako możliwość uzyskania nie tylko spodziewanych głównych rezultatów, a także i wyników pobocznych),

·        ekonomiczności ( możliwość uzyskania zamierzonych rezultatów przy możliwie niskim stopniu zużycia sił i środków)". ( J. Sztumski, 1994, s. 39)

            W mojej pracy podstawową metodą zastosowaną do zbierania materiału empirycznego był sondaż diagnostyczny.

            T. Pilch przyznaje, że metoda sondażu diagnostycznego to " sposób gromadzenia wiedzy o atrybutach strukturalnych i funkcjonalnych oraz dynamice zjawisk społecznych, opiniach i poglądach wybranych zbiorowości, nasilaniu się i kierunkach rozwoju określonych zjawisk i wszelkich innych zjawiskach instytucjonalnie nie zlokalizowanych – posiadających znaczenie wychowawcze – w oparciu o specjalnie dobraną grupę reprezentującą populację generalną, w której badane zjawisko występuje". ( T. Pilch, 1995, s. 126).

            W ślad za wyborem metody musi następować przygotowanie szczegółowych technik badawczych. Technika badawcza jest określoną czynnością służącą do uzyskania pożądanych danych, jest pojedynczą procedurą polegającą na wykonaniu określonej czynności badawczej.

            W badaniach sondażowych najczęściej występujące techniki to: wywiad, ankieta, analiza dokumentów osobistych, techniki statystyczne.

            Podstawową techniką zastosowaną w niniejszej pracy jest ankieta " Ankieta zatem jest techniką gromadzenia informacji, polegająca na wypełnianiu najczęściej samodzielnie przez badanego specjalnych kwestionariuszy na ogół o wysokim stopniu standaryzacji w obecności lub częściej bez obecności ankietera". ( T. Pilch, 1995, s. 126).

            Kwestionariusz ankiety zawiera 62 staranie dobranych twierdzeń opracowanych pod kierunkiem dr Małgorzaty Bogaj. Powstało w ten sposób narzędzie badawcze: kwestionariusz ankiety do badania opinii i oczekiwań nauczycieli w obliczu dokonującej się w Polsce reformy edukacji.

            Nauczycieli poproszono o ustosunkowanie się do wyszczególnionych w ankiecie twierdzeń. Przeprowadzone badania były całkowicie anonimowe.

            Badani swoją opinię wyrażali w pięciopunktowej skali Likerta.

·        +2 – zgadzam się zdecydowanie,

·        +1- zgadzam się,

·        0- nie wiem, nie mam zdania,

·        -1- nie zgadzam się,

·        -2- nie zgadzam się zdecydowanie.

W końcowej części ankietowani wypełniali niezbędne do analizy statystycznej dane osobowe. Owe dane osobowe dotyczyły:

·        płci,

·        wykształcenia,

·        stażu pracy,

• rodzaju szkoły ,w której pracują badani nauczyciele.

Problemy i hipotezy badawcze

prezentujemy przykładowe problemy i hipotezy badawcze z jeden z prac licencjackich

Problemy badawcze stanowią uzupełnienie każdego badania naukowego. W literaturze metododologicznej na problemy patrzy się jak na pytania, na które należy znaleźć odpowiedzi w toku postępowania badawczego.

            Problem badawczy polega na precyzyjnym rozbiciu tematu na pytania, problemy. Aby był prawidłowy musi spełniać kilka warunków:

1.     Sformułowane problemy muszą wyczerpywać zakres naszej niewiedzy, zawarty w temacie badań. Tak więc problemy w sposób bardziej precyzyjny określają zakres badawczych poszukiwań.

2.     Drugim warunkiem poprawności sformułowanych przez nas problemów jest konieczność zawarcia w nich wszystkich generalnych zależności między zmiennymi. Dzięki temu dość ściśle będziemy mieć wyznaczony zakres badawczych zjawisk.

            Według J. Kozieckiego problem jest rodzajem zadania ( sytuacji), którego podmiot nie może rozwiązać za pomocą posiadanego rodzaju wiedzy.

Rozwiązanie jego jest możliwe dzięki czynności myślenia produktywnego, które prowadzi do wzbogacenia wiedzy podmiotu. ( J. Koziecki, cyt. za W. Dutkiewicz,1996, s.16).

            Zdaniem S. Nowaka problem badawczy to tyle, co pewne pytanie lub zespół pytań, na które odpowiedzi ma dostarczyć badanie. ( S. Nowak, cyt. za. W. Dutkiewicz, 1996, s.240 )

            Przyjmuję za przedmiot badań opinie jak nauczyciele Szkół Podstawowych i Gimnazjów na terenie województwa małopolskiego oceniają rzeczywistość szkolną, w okresie wdrażanej reformy.

            Dla tak postawionego problemu badawczego sformułowałam następujące problemy szczegółowe.

1.     Jak nauczyciele rozumieją założenia obecnej reformy szkolnictwa?

2.     Co sądzą nauczyciele o autonomii, demokratyzacji i samorządności szkół i w czym się ona według nich przejawia?

3.     Jakie są postawy nauczycieli wobec podmiotowości uczniów?

4.     Jak nauczyciele oceniają rzeczywistość szkolną w okresie wdrażanej reformy?

5.     Jakie są obawy i nadzieje nauczycieli w związku z reformą?

            Według T. Pilcha hipoteza w badaniach pedagogicznych przybiera najczęściej kształt zależności dwóch zjawisk.

            Hipoteza w dalszym toku postępowania badawczego może być udowodniona przez zebranie danych popierających wysuwaną zależność lub obalona przez brak takich danych ,czy uzyskanie danych świadczących o fałszywości założenia" (T. Pilch, 1995, s. 27).

            Stosownie do wymienionych problemów badawczych sformułowałam następujące hipotezy:

1.     Nauczyciele akceptują wdrażaną obecnie reformę oświaty, ale jej założenia budzą wśród nich wiele niepokoju. Uważają, ze władze lokalne nie zapewniają wszystkim szkołom dobrej kondycji materialno- bytowej.

2.     Proces demokratyzacji, autonomii i samorządności szkoły oceniają pozytywnie. Demokratyczna i autonomiczna szkoła ich zdaniem stwarza odpowiednie warunki dla przemian i rozwoju edukacji. Także i samorządność szkoły spełnia pomocną rolę w tworzeniu nowej rzeczywistości szkolnej.

3.     Nauczyciele uważają, iż uczniowie poprzez zwiększoną aktywność i działalność twórczą w samorządach czy w klasie będą współdecydować o życiu szkoły. Główna idea we współczesnej reformie to podmiotowość ucznia. A możliwe to jest dzięki nawiązaniu bliskich kontaktów partnerskich z uczniem. Centralną postacią w szkole jest obecnie uczeń i jego potrzeby.

4.     Nauczyciele uważają, że ustawicznie poprawia się ich status społeczny, a dyrektorzy dbają dziś o dokształcanie nauczycieli. Są zdania, że propozycja 3- letnich liceów profilowanych spełnia oczekiwania społeczne, a ograniczenie liczby zasadniczych szkół zawodowych jest słuszne.

5.     Według nauczycieli wprowadzona reforma oświaty jest źle przygotowana, w samorządach brak jest pieniędzy na wprowadzenie tak radykalnych zmian. Uważają, że reformę oświaty należało zacząć od kształcenia nauczycieli. Poza tym nauczyciele obawiają się utraty pracy.

            Przyjęte powyższe hipotezy poddane zostały z kolei weryfikacji w toku badań.

Jak tworzyć case study

1. CASE JEST OPISEM RZECZYWISTEJ SYTUACJI, DZIEDZINY WIEDZY, ZARZADZANIE - SYTUACJE Z ZYCIA ORG, DECYZYJNE

2. TYPOWY: 2-40 STR

3. CHARAKTERYSTYCZNE:

- W RZECZYWISTYM KONTEKSCIE

- GRANICE NIEJASNE

- INF. - ROZNE TECHNIKI

4. DECYZJE: DLACZEGO PODJETE, ALTERNATYWY, JAK WDROZONE, KOSEKWENCJE

5. CASE PRZEDSTAWIA:

- POWIAZANIA PRZYCZYNOWO-SKUTKOWE W KONTEKSCIE

- OPISUJE KONTEKST

- SAMO WYDARZENIE

- ZBADANIE ALTERNATYWNEJ RZECZYWISTOSCI

6. DO CZEGO CASE'Y:

- BADAWCZE

- DYDAKTYCZNE

7. W DYDAKTYCE UCZY:

- ANALIZOWANIA INFORMACJI

- APLIKOWANIA TEORII

- TWORCZEGO MYSLENIA

- KOMUNIKACYJNE

- SAMOOCENY

- PREZENTACJI I OBRONY RACJI

8. RODZAJE CASE'OW:

- WYJASNIAJACE - PRZYCZYNY I SKUTKI

- OPISUJACE - PRZYKLADY PRAKTYCZNE DLA TEORII

- EKSPLORATYWNE - NOWE

- KRYTYCZNE - JEDNOKROTNE

- ODKRYWCZE - NIECODZIENNE

- ZWYKLE

JAK TWORZYC CASE

1. DESIGN CASE'U

- SFORMULOWAC PROBLEM (DLACZEGO? JAK?)

- DZIEDZINA GLOWNA

- CO TO JEST PROBLEM

2. PRZEDMIOT CASE'U

- OSOBA, ORG., SPOLECZNOSC, DECYDENT, PROCES (REORGANIZACJA, WDROZENIE DECYZJI)

- NA PRZYKLADZIE JAKIEGO BOHATERA NAJLEPIEJ PRZEDSTAWIC PROBLEM?

- GRANICE CASE'U (BEZ SZKODY DLA KONTEKSTU)

3. KONTAKT Z ORGANIZACJA

- WSTEPNA WIZYTA, WRAZENIA

- CZY SYTUACJA ODPOWIADA TEMU CO CHCEMY PRZEDSTAWIC

- LISTA PYTAN, OKOLICZNOSCI

- EW. ZMIANA BOHATERA

4. OUTLINE (PLAN)

- DOKLADNY PLAN (SPIS TRESCI)

- KTO JEST DECYDENTEM

- PLAN WATKOW

- CASE POWINIEN ZAWIERAC KONFLIKT

- ZRODLA I TECHNIKI

5. ZBIERANIE INF.

- CONAJMNIEJ DWA ZRODLA, CONAJMNIEJ DWIE TECHNIKI

- ANALIZA DOKUMENTACJI AKTUALNEJ

- ANALIZA DOKUMENTACJI ARCHIWALNEJ

- WYWIADY

- ANKIETY

- OBSERWACJA BEZPOSREDNIA

- OBSERWACJA UCZESTNICZACA

- ARTEFAKTY FIZYCZNE

6. DOKUTEMTACJA ARCHIWALNA:

- LISTY, NOTATKI, ZAPISKI

- PROGRAMY ZEBRAN, SPRAWOZDANIA

- DOKUMENTY ADMINISTRACYJNE

- AKTUALNE OPRACOWANIA DOT. ORG., NP. RAPORTY DORADCZE

- SCHEMAT ORG.

- WYCINKI PRASOWE, TV, RADIO

7. DOKUMENTACJA ARCHIWALNA:

- DOKUMENTACJA DOT. KLIENTOW

- DOKUMENTY ORGANIZACYJNE, BUDZETY

- MAPY

- LISTY NAZWISK, LISTY PLAC

- DANE Z BADAN PRZEPROWADZANYCH WCZESNIEJ

- OSOBISTE ZAPISKI: KALENDARZE, NOTESY, DZIENNIKI

8. WYWIADY:

- OWARTE, POLSTANDARYZOWANE, POLSTRUKTURALIZOWANE

- INFORMATORZY, ROZMOWCY

- MAGNETOFON

- CYTATY

9. ANIEKTA

- UZUPELNIENIE

- KLUCZOWE INF, OPINIE, POMIAR POSTAW

- LICZBY W ANEKSIE

10. OBSERWACJA BEZPOSREDNIA

- OD OBSERWACJI FORMALNEJ PO WIZYTE TOWARZYSKA

- ZBIERAC DANE LUB WRAZENIA

11. OBSERWACJA UCZESTNICZACA

- AKTYWA ROLA W ORG.

- BRAK PELNEGO OBIEKTYWIZMU

- JAKOSCIOWO INNE UCZESTNICTWO, CZUJNI, UWAZNI, DYSTANS USWIADOMIONEGO RELATYWIZMU

12. ARTEFAKTY

- URZADZENIA, NARZEDZIA, DZIELA SZTUKI

- ZBIERAC, FOTOGRAFOWAC, OPISYWAC, POKAZYWAC

ZASADY

- CONAJMNIEJ DWA ZRODLA, CONAJMNIEJ DWIE TECHNIKI

- BIEZACA ZAPISKI

- ZACHOWAC LOGIKE OUTLINE'U

WNIOSKI Z CASE'U

- CZY MOZEMY ZIDENTYFIKOWAC PRAWIDLOWOSC?

- CO CASE UKAZUJE/TLUMACZY?

- CZY CEL OSIAGNIETY?

- CASE NIE UPRAWNIA DO WYCIAGANIA OGOLNYCH WNIOSKOW, LECZ DO SYTUACJI KTORA OPISUJE

- WIELOSC ALTERNATYWNYCH ROZWIAZAN, INTERPRETACJI, KONKLUZJI

- NIE ZAMIESZCZA SIE ZNIOSKOW, ALE DLA SIEBIE WYCIAGNAC

- LISTA PYTAN DO DYSKUSJI (PROBLEM, BEZPOSREDNIO I POSREDNIO, NAPROWADZAJACE)

RAPORT

- PISEMNY, VIDEO, USTNA RELACJA

- RAPORT LIONIOWO-ANALTYCZNY (STRUKTURA PROBLEMOWA, ASPEKTY PROBLEMU)

- POROWNAWCZY (ROZNE ORGANIZACJE, DECYDENTOW)

- CHRONOLOGICZNA (ETAPY, CYKLE, CZAS BOHATEREM)

- SYNTETYCZNA (TEORIOTWORCZA, WYMAGANIA FORMALNE)

- LITERACKA (MOMENT KRYTYCZNY - ROZWINIECIE, W NAPIECIU)

- NIEUSTRUKTURALIZOWANY (NAKLONIENIE CZYTELNIKA DO STRUKTURALIZACJI)

- WSTEP WAZNY, PRZYCIAGA UWAGE, WPROWADZA

- PELNA INFORMACJA KTORA DYSPONOWAL DECYDENT

- TLO (BRANZA, KONKURENCJA, RYNEK)

- LADNIE PO POLSKU

- ANONIMOWOSC, NIE SZKODZIC, POZMIENIAC FAKTY MNIEJ WAZNE

CECHY DOBREGO CASE'U:

- ISTOTNY, NIEPOSPOLITY, BUDZIC ZAINTERESOWANIE, WAZNE (Z TEORETYCZNEGO, PRAKTYCZNEGO LUB ETYCZNEGO PKTU)

- PELNY

- ALTERNATYWY ROZWIAZAN, WIELE PKTOW WIDZENIA

- INF. DLA UPRAWNIONYCH WNIOSKOW

- LITERACKO DOBRY

PROWOKOWAC DO DYSKUSJI, ANALIZA, NIEUSTAJACY TEMAT DYSKUSJI

ZASADY PREZENTACJI

MOWISZ DO GRONA SLUCHACZY, NAWIAZAC KONTAKT

SLYSZA ALE I WIDZA - NIE ZNIECHECAC

1. MOWA

- TONACJA GLOSU, WYSOKOSC TONU, TEMPO MOWY, PAUZY (EMOCJE, POSTAWY)

- MOWA JEST ULOTNA

- PAMIEC SLUCHOWA SLABSZA NIZ WZROKOWA

- CO NAJWAZNIEJSZE, GLOWNE TEZY POWTORZ KILKAKROTNIE

- DAC AUDYTORIUM ODPOCZAC

PRZYGOTOWANIE PREZENTACJI

1. SLUCHACZE

- DOWIEDZIEC SIE O SLUCHACZACH

2. WYBOR INFORMACJI I STRUKTURA PREZENTACJI

- KONTROLUJ CZAS, ZEGAREK W ZASIEGU WZROKU

- LISTA PRIORYTETOW, LISTA JESLI BEDE MIAL CZAS, LISTA AWARYJNA

- DOKLADNY PLAN WYPOWIEDZI, JASNA STRUKTURA

- WSTEP

- ZAKONCZENIE BEDA PAMIETAC, KONKLUZJE

POMOCE DLA MOWCY

1. MANUSKRYPT

+ WIEKSZA PEWNOSC

+ DOSTOSOWANIE SIE DO LIMITU CZASOWEGO

- NIE CZYTAC

- MONOTONIA

- JEZYK PISANY

- SLABY KONTAKT Z AUDYYTORIUM

- CZASOCHLONNE I PRACOCHLONNE PRZYGOTOWANIE

PISZ WYRAZNIE, Z JEDNEJ STRONY KARTKI, NIE MIESZAJ KARTEK, NIE CZYTAJ

2. TEZY W PUNKTACH

GLOWNE TEZY ORAZ DATY, NAZWISKA, CYFRY

+ PORZADKUJE BEZ OGRANIZANIA SPONTANICZNOSCI

+ KONTAKT

+ DOSTOSOWAC SIE DO PUBLICZNOSCI W SPOSOBIE

+ MNIEJ CZASOCHLONNE

- STRES - NIEPEWNOSC

- LIMIT CZASOWY

POMOCE DLA SLUCHACZY

POMOGA ZROZUMIEC I ZAPAMIETAC

CYFRY ZAWSZE WIZUALIZOWAC

SPRAWDZ JAKIE POMOCE TEHNICZNE I CZY DZIALAJA

- PISMENE KOMPENDIA - ROZDAC PO WYKLADZIE

- TABLICA - TYLEM (DWIE OSOBY)

- FOLIE, TRANSPARENCIES - NIE PRZESADZAC

- FILMY, ZDJECIA - PRZYBLIZAJA ALE DEKONCENTRUJA

- MAGNETOFON - ZMONTOWAC

PREZENTACJA

- WIDZIEC - LEPIEJ JESLI STOISZ, PRZED NIMI

- UNIKAJ STEREOTYPOWYCH GESTOW

- STALY KONTAKT WZROKOWY

- NIE BOJ SIE CISZY

- JESLI STRACISZ WATEK NIE WPADAJ W PANIKE, ZAJRZYJ W NOTATKI, SPYTAJ KOGOS

- AKCENTUJ WYRAZNIE SLOWA I ZDANIA

- MOW GLOSNO

- KONTROLUJ ODDYCHANIE

- MYSL O DYKCJI

- GDY BRAKUJE SLOW (LEPIEJ NA PISMIE NIZ W MOWIE) I WTRACASZ BEZSENSOWNE WYRAZY - AUDYTORIUM WIDZI

- DOBRE TEMPO, NIE ZA WOLNO, NIE ZA SZYBKO

- WYKORZYSTUJ ZMIENNOSC TONU, UNIKAJ TONACJI PRZEMOWIENIOWEJ, WZRASTAJACEJ PRZY KONCU ZDAN Z KLADZENIEM PRZESADNYCH AKCENTOW NA DRUGA SYLABE OD KONCA, UNIKAJ PATETYCZNOSCI, STEREOTYPOW, MYSL O SLUCHACZACH - WYOBRAZ SOBIE SIEBIE

- UNIKAJ PRZERYWNIKOW (EEE, YYY)

- JEZYK MOWIONY LECZ POPRAWNY

- UNIKAJ MODNYCH ZWROTOW

- WYJASNIAJ TRUDNE WYRAZY

- NIE ZBYT DLUGIE ZDANIA

- DOBRYM MOWCA ZOSTAJE SIE JESLI MA SIE SZACUNEK DLA SLUCHACZY

Strategia case study

Wprowadzenie

Case study, czyli studium przypadku, jest jedną z najważniejszych i najczęściej stosowanych metod badawczych w naukach społecznych, a także w innych dziedzinach wiedzy, takich jak medycyna, zarządzanie czy prawo. Metoda ta pozwala na dogłębną analizę jednostkowego przypadku, zjawiska, wydarzenia lub procesu, co umożliwia lepsze zrozumienie skomplikowanych zjawisk społecznych, ekonomicznych i organizacyjnych. Celem tego artykułu jest przedstawienie teorii, praktyki oraz zastosowań strategii case study w badaniach naukowych, z uwzględnieniem jej zalet, ograniczeń oraz najważniejszych aspektów metodologicznych.

Definicja i charakterystyka

Strategia case study jest metodą badawczą polegającą na szczegółowej, wieloaspektowej analizie jednostkowego przypadku, który może być reprezentatywny dla szerszego zjawiska lub procesu. Przypadek ten może być indywidualnym człowiekiem, grupą ludzi, organizacją, wydarzeniem, procesem lub zjawiskiem. W przeciwieństwie do innych metod badawczych, takich jak badania ilościowe, case study skupia się na jakościowym zrozumieniu danego przypadku, często w jego naturalnym kontekście. Strategia ta jest szczególnie użyteczna w badaniach eksploracyjnych, gdzie celem jest zrozumienie nowych lub mało znanych zjawisk, ale może być także stosowana w badaniach eksplanacyjnych i ewaluacyjnych.

Teoretyczne podstawy

Strategia case study wywodzi się z tradycji badań jakościowych i jest związana z takimi nurtami teoretycznymi, jak interakcjonizm symboliczny, fenomenologia, hermeneutyka czy teoria ugruntowana. W podejściu tym badacz stara się zrozumieć znaczenia, jakie uczestnicy przypisują swoim doświadczeniom oraz kontekst, w jakim te doświadczenia się pojawiają. Case study jest także powiązane z podejściem idiograficznym, które skupia się na jednostkowych, unikalnych aspektach danego przypadku, w przeciwieństwie do podejścia nomotetycznego, dążącego do formułowania ogólnych prawidłowości.

Praktyka badawcza

Przeprowadzenie badania w ramach strategii case study wymaga starannego zaplanowania i realizacji kilku kluczowych kroków. Pierwszym z nich jest wybór przypadku, który będzie przedmiotem analizy. Wybór ten powinien być uzasadniony teoretycznie, a przypadek powinien być na tyle bogaty w informacje, aby umożliwić osiągnięcie celów badania. Następnie badacz opracowuje pytania badawcze, które będą kierować analizą przypadku. Pytania te powinny być otwarte i eksploracyjne, aby umożliwić odkrycie nowych aspektów badanego zjawiska.

Kolejnym etapem jest zbieranie danych, które mogą pochodzić z różnych źródeł, takich jak wywiady, obserwacje, dokumenty, materiały audiowizualne, a także analizy artefaktów. Różnorodność źródeł danych jest kluczowa, gdyż pozwala na triangulację, czyli potwierdzenie ustaleń badawczych poprzez różne perspektywy. W tym etapie badacz często korzysta z podejścia indukcyjnego, stopniowo budując teorie na podstawie zebranych danych.

Po zebraniu danych następuje etap analizy, który polega na identyfikacji wzorców, tematów oraz związków między różnymi elementami przypadku. Analiza może być prowadzona na różne sposoby, w zależności od celów badania oraz przyjętej metodologii. Badacz może stosować analizę tematyczną, kodowanie danych, analizę narracyjną lub inne techniki analityczne, które najlepiej odpowiadają charakterystyce badanego przypadku.

Interpretacja wyników jest kolejnym kluczowym krokiem, w którym badacz stara się zrozumieć, jakie znaczenie mają odkryte wzorce i jak można je zinterpretować w kontekście teoretycznym. W tym momencie często pojawia się konieczność porównania wyników z istniejącą literaturą oraz refleksji nad tym, jakie są teoretyczne i praktyczne implikacje badań. Ostatecznie, badacz formułuje wnioski, które mogą mieć charakter zarówno teoretyczny, jak i praktyczny, a także sugeruje kierunki dalszych badań.

Zalety i ograniczenia strategii case study

Strategia case study posiada wiele zalet, które sprawiają, że jest to atrakcyjna metoda badawcza, szczególnie w kontekście badań eksploracyjnych i jakościowych. Jedną z najważniejszych zalet jest możliwość głębokiego zrozumienia kontekstu i złożoności badanego zjawiska, co pozwala na odkrycie nowych aspektów oraz formułowanie hipotez, które mogą być testowane w przyszłych badaniach. Ponadto, case study pozwala na elastyczność w doborze metod i technik zbierania danych, co jest szczególnie ważne w przypadku badania skomplikowanych i dynamicznych zjawisk.

Jednakże, strategia case study nie jest pozbawiona ograniczeń. Jednym z głównych zarzutów wobec tej metody jest ograniczona możliwość generalizacji wyników, gdyż badania oparte na jednostkowych przypadkach nie zawsze pozwalają na formułowanie ogólnych prawidłowości. Ponadto, badacz prowadzący case study musi być świadomy ryzyka subiektywizmu oraz wpływu własnych przekonań i doświadczeń na proces analizy i interpretacji danych. Z tego powodu kluczowe jest stosowanie odpowiednich technik triangulacji oraz refleksyjności, które pozwalają na minimalizowanie wpływu tych czynników.

Zastosowania w różnych dziedzinach nauki

Strategia case study znajduje szerokie zastosowanie w wielu dziedzinach nauki, co świadczy o jej uniwersalności i wartości jako narzędzia badawczego. W naukach społecznych, case study jest często wykorzystywane do badania zjawisk społecznych, takich jak procesy socjalizacji, interakcje społeczne, zmiany kulturowe, a także w badaniach nad organizacjami i zarządzaniem. Przykładem może być analiza konkretnej firmy w celu zrozumienia strategii zarządzania kryzysowego lub badanie społeczności lokalnej w kontekście przemian społeczno-ekonomicznych.

W medycynie, studium przypadku jest powszechnie stosowane w celu dokumentowania i analizowania rzadkich lub nietypowych przypadków klinicznych, co pozwala na lepsze zrozumienie chorób, diagnostyki oraz skuteczności różnych metod leczenia. Dzięki temu case study przyczynia się do rozwoju wiedzy medycznej i może wpływać na praktykę kliniczną.

W naukach o zarządzaniu, case study jest narzędziem analizy strategii przedsiębiorstw, procesów decyzyjnych, a także innowacji i zmian organizacyjnych. Metoda ta pozwala na identyfikację najlepszych praktyk, a także na zrozumienie czynników sukcesu i porażki w różnych kontekstach biznesowych. W dziedzinie prawa, case study może być stosowane do analizy konkretnych przypadków prawnych, co pozwala na identyfikację precedensów oraz zrozumienie interpretacji przepisów prawa w praktyce.

Strategia case study. Na podstawie: Yin, R. K.: Case Study Research. Design and Methods, Sage Publ., London (1989)

Podsumowanie

Strategia case study jest jedną z najważniejszych metod badawczych, która dzięki swojej elastyczności i zdolności do głębokiej analizy pozwala na zrozumienie złożonych zjawisk w ich naturalnym kontekście. Pomimo pewnych ograniczeń, takich jak trudności z generalizacją wyników czy ryzyko subiektywizmu, case study pozostaje nieocenionym narzędziem badawczym w wielu dziedzinach nauki. Zastosowanie tej metody wymaga starannego planowania, wyboru odpowiednich technik zbierania i analizy danych, a także refleksyjności i uwzględnienia kontekstu teoretycznego. Dzięki temu case study może znacząco przyczynić się do rozwoju wiedzy naukowej oraz praktyki w różnych obszarach badawczych.

Zalecenia dotyczące przygotowania prac licencjackich

1.   Praca nie powinna przekraczać 60 stron maszynopisu.

2.   Pracę należy przygotować wg następujących standardów :

-      czcionka – 12, Times New Roman lub Arial,

-      odstępy między wierszami – 1,5 jednostki,

-      odstępy miedzy akapitami – 0 lub 6,

-      marginesy – prawy, górny i dolny 2,5 cm, lewy 3 cm.

3.   Student zobowiązany jest złożyć pracę w dwóch egzemplarzach.

4.   Jeden z egzemplarzy (do archiwizacji w uczelni) powinien być wydrukowany dwustronnie i zbindowany w miękkiej okładce.

5.   Pracę należy złożyć również w wersji elektronicznej (płytka CD).

6.   Przypisy powinny być umieszczone na dole każdej strony.

7.   Na drugiej stronie pracy (tj. po stronie tytułowej) należy umieścić i podpisać OŚWIADCZENIE. 

Metodyka pracy licencjackiej

Metodyka pracy licencjackiej powinna zawierać dokładny opis stosowanych procedur i na końcu informację o MATERIALE, czyli ilości i jakości zebranych danych. Metodyka powinna być jak przepis kucharski wyjaśniający postępowanie umożliwiające osiągnięcie identycznego lub porównywalnego rezultatu.

W metodyce należy zwrócić uwagę i opisać szczegóły mogące mieć znaczenie dla osiągnięcia wyniku, na przykład: nazwę i skład odczynników, sposób dawkowania, ubiór podczas prac terenowych, pora roku lub doby podczas obserwacji, użyta aparatura, zastosowane testy statystyczne i programy komputerowe oraz opis terenu, który może być podrozdziałem, lecz w pracach z leśnictwa zazwyczaj jest osobnym rozdziałem.

Najczęstsze błędy to przepisywanie z łatwo dostępnych źródeł informacji nie mających związku z tematyką (np. o faunie i florze gminy, gdy praca jest o jej finansach).

Metodyka pracy licencjackiej to kluczowy element procesu badawczego, który opisuje sposób, w jaki badania zostaną przeprowadzone, jakie metody zostaną zastosowane oraz w jaki sposób zostaną zebrane i przeanalizowane dane. Dobrze opracowana metodyka nie tylko strukturyzuje badania, ale także zapewnia ich wiarygodność i rzetelność. Poniżej przedstawiono kluczowe aspekty, które należy uwzględnić przy opracowywaniu metodyki pracy licencjackiej.

1. Wybór tematu i problemu badawczego

Pierwszym krokiem w opracowywaniu metodyki pracy licencjackiej jest wybór tematu badawczego oraz sformułowanie problemu badawczego. Temat powinien być związany z dziedziną studiów i odpowiadać zainteresowaniom autora. Problem badawczy powinien być konkretny, jasno sformułowany i istotny z punktu widzenia badanej dyscypliny. Często problem badawczy jest przedstawiany w formie pytania badawczego, na które autor będzie starał się odpowiedzieć w swojej pracy.

2. Przegląd literatury

Przegląd literatury to analiza istniejących prac naukowych, artykułów i innych źródeł, które są związane z wybranym tematem. Celem przeglądu literatury jest zidentyfikowanie luk w dotychczasowych badaniach oraz ustalenie, jakie podejścia i metody były wcześniej stosowane. Na tej podstawie można lepiej sformułować własny problem badawczy oraz wybrać odpowiednią metodologię.

3. Hipotezy i cele badawcze

Na podstawie przeglądu literatury i sformułowanego problemu badawczego autor powinien opracować hipotezy badawcze. Hipotezy to przypuszczenia dotyczące wyników badań, które mogą być zweryfikowane w toku badania. Oprócz hipotez, należy także określić cele badawcze, które są bardziej ogólnymi założeniami dotyczącymi tego, co badania mają osiągnąć.

4. Wybór metod badawczych

Wybór odpowiednich metod badawczych jest kluczowym elementem metodyki pracy licencjackiej. Metody badawcze mogą być jakościowe, ilościowe lub mieszane, w zależności od charakteru badań i problemu badawczego.

• Metody jakościowe: Koncentrują się na zrozumieniu zjawisk w ich naturalnym kontekście, analizie treści, narracji, wywiadach, studiach przypadków. Są używane, gdy celem jest dogłębne zrozumienie specyficznych zjawisk lub procesów.

• Metody ilościowe: Opierają się na analizie danych liczbowych i statystycznych, które są zbierane za pomocą ankiet, eksperymentów, analizy danych wtórnych. Stosowane są, gdy celem jest zmierzenie i opisanie zjawisk w sposób obiektywny i liczbowy.

• Metody mieszane: Łączą podejścia jakościowe i ilościowe, co pozwala na uzyskanie pełniejszego obrazu badanego zjawiska.

5. Dobór próby badawczej

Dobór próby badawczej odnosi się do wyboru jednostek (osób, organizacji, dokumentów itp.), które będą przedmiotem badań. Próba powinna być reprezentatywna dla populacji, której dotyczy problem badawczy, aby wyniki mogły być uogólnione na całą populację. W zależności od charakteru badań, próba może być dobierana losowo (w badaniach ilościowych) lub celowo (w badaniach jakościowych).

6. Techniki zbierania danych

Techniki zbierania danych zależą od wybranej metodologii. Mogą to być:

• Ankiety i kwestionariusze: Używane głównie w badaniach ilościowych do zbierania danych na dużą skalę.

• Wywiady: Stosowane w badaniach jakościowych, pozwalają na uzyskanie szczegółowych informacji na temat badanego zjawiska.

• Obserwacje: Mogą być stosowane zarówno w badaniach jakościowych, jak i ilościowych, pozwalają na bezpośrednią analizę zachowań lub procesów.

• Analiza dokumentów: Może obejmować analizę tekstów, raportów, danych archiwalnych i innych materiałów, które są istotne dla badanego problemu.

7. Analiza danych

Po zebraniu danych następuje ich analiza, która powinna być prowadzona zgodnie z wybraną metodologią. W przypadku metod ilościowych, analiza danych może obejmować różnorodne techniki statystyczne, takie jak testy statystyczne, analiza regresji, analiza wariancji itp. W badaniach jakościowych analiza może obejmować kodowanie, analizę treści, analizę tematyczną lub inne techniki, które pozwalają na interpretację znaczeń i wzorców.

8. Wnioski i dyskusja wyników

Po zakończeniu analizy danych, autor powinien przedstawić wnioski z przeprowadzonych badań. Wnioski te powinny być bezpośrednio powiązane z postawionymi na początku pracy hipotezami i celami badawczymi. W sekcji dyskusji należy również odnieść się do wyników w kontekście istniejącej literatury, wskazując na ich znaczenie teoretyczne i praktyczne. Ważne jest, aby autor omówił także ograniczenia swojego badania i zasugerował możliwe kierunki dalszych badań.

9. Podsumowanie i rekomendacje

Podsumowanie powinno zawierać najważniejsze wnioski płynące z badań oraz ich implikacje. Może również zawierać rekomendacje dla praktyki, polityki lub dalszych badań, które wynikają z przeprowadzonych analiz.

10. Dokumentacja i załączniki

Metodyka pracy licencjackiej powinna być dobrze udokumentowana. Wszystkie narzędzia badawcze, takie jak kwestionariusze, scenariusze wywiadów, oraz surowe dane, powinny być dołączone jako załączniki. To pozwala na transparentność badania i umożliwia innym badaczom replikację lub dalszą analizę.

Podsumowanie

Metodyka pracy licencjackiej jest fundamentem każdego badania naukowego, ponieważ definiuje, w jaki sposób zostaną przeprowadzone badania oraz jak uzyskane wyniki zostaną przeanalizowane. Precyzyjny opis metodologii zapewnia wiarygodność i rzetelność badań, a także umożliwia ich późniejszą replikację. Warto poświęcić odpowiednią ilość czasu na staranne opracowanie metodyki, aby praca licencjacka była solidna, spójna i spełniała wszystkie wymogi akademickie.

Uwagi o charakterze stylistycznym

Pracy nie piszemy w pierwszej osobie np. ja zbadałem , ja uważam, itp., piszemy bezosobowi, zbadano, ustalono. Proszę zwracać uwagę na styl , unikać zbyt długich zdań, interpunkcje.

Tu przedstawiamy ogólne informacje o badanej firmie, trochę szerzej niż we wstępie. Podstawowe informacje, co to za firma, gdzie jest zlokalizowana, jak powstała, jak forma organizacyjno-prawna, czym się zajmuje ( przedmiot i zakres działalności) , jak wygląda system zarządzania itp. Piszemy wszystko o firmie, za wyjątkiem tego co się wiąże z tematem pracy.

W tej empirycznej części, w kolejnych punktach i podpunktach przedstawiamy analizę stanu istniejącego, jak dany proces teraz przebiega, jak występują problemy w badanym obszarze, zagadnieniu, jaki są negatywne skutki aktualnego sposoby. To powinno być zgodne z oświadczenie dotyczącym problemu. Krytyczna ocena stanu istniejącego.

Styl pracy odgrywa kluczową rolę w tworzeniu tekstów naukowych, literackich i innych form wypowiedzi pisemnych. Styl to nie tylko sposób, w jaki autor prezentuje swoje myśli i argumenty, ale także środek, przez który odbiorca odbiera i interpretuje przekaz. Zrozumienie i właściwe zastosowanie zasad stylu może znacząco wpłynąć na jakość i skuteczność komunikacji, niezależnie od dziedziny czy medium. Artykuł ten ma na celu omówienie głównych aspektów stylu, z uwzględnieniem różnych podejść, jakie mogą przyjąć autorzy podczas tworzenia tekstów, a także problematyki związanej z doborem odpowiednich środków stylistycznych w zależności od kontekstu.

Styl, jako pojęcie, obejmuje szeroki zakres elementów językowych, w tym wybór słów, konstrukcje zdaniowe, rytm, intonację, ton, a także ogólną organizację tekstu. W literaturze naukowej styl może pełnić funkcję narzędzia, które pomaga w klarownym i precyzyjnym przekazaniu skomplikowanych idei. W literaturze pięknej natomiast styl może przyczyniać się do stworzenia określonego nastroju, wyrażenia emocji lub zbudowania charakterystyki postaci. Zrozumienie różnorodnych funkcji stylu jest zatem kluczowe dla każdego, kto pragnie pisać w sposób skuteczny i angażujący.

Jednym z podstawowych aspektów stylu jest wybór odpowiedniego słownictwa. W tekstach naukowych precyzyjność terminologii jest absolutnie kluczowa. Autor musi starannie dobierać słowa, aby unikać niejasności i nieporozumień. W literaturze pięknej natomiast dobór słów może być bardziej swobodny, a nawet eksperymentalny, jednak nadal powinien być świadomy i dostosowany do celu tekstu. W obu przypadkach autor powinien unikać zarówno nadmiernej prostoty, która może prowadzić do banalizacji przekazu, jak i zbyt wysokiego poziomu skomplikowania języka, co z kolei może zniechęcić lub utrudnić zrozumienie odbiorcy.

Konstrukcje zdaniowe, czyli sposób, w jaki zdania są budowane i łączone w tekście, również odgrywają kluczową rolę w kształtowaniu stylu. W tekstach naukowych zdania często są dłuższe i bardziej złożone, ponieważ autorzy muszą przekazać skomplikowane informacje i logicznie uzasadniać swoje tezy. Jednakże, zbyt długie i skomplikowane zdania mogą prowadzić do zagubienia czytelnika, dlatego ważne jest, aby znaleźć równowagę pomiędzy złożonością a klarownością. W literaturze pięknej konstrukcje zdaniowe mogą być bardzo różnorodne, od krótkich, urywanych zdań, które podkreślają emocje lub napięcie, po długie, rozbudowane opisy, które budują atmosferę i detale świata przedstawionego. Styl narracji może być także znacząco kształtowany przez użycie paralelizmu, anafory, elipsy czy inwersji, co dodaje głębi i rytmu tekstowi.

Rytm i intonacja są również istotnymi elementami stylu, szczególnie w literaturze pięknej, ale także w niektórych formach literatury naukowej, zwłaszcza w esejach lub artykułach popularnonaukowych. Rytm odnosi się do wzorca akcentów i pauz w tekście, który może wpływać na to, jak czytelnik odbiera tempo i dynamikę narracji. W literaturze poetyckiej rytm jest często świadomie kształtowany poprzez układ sylab i akcentów, podczas gdy w prozie może być bardziej subtelny, ale nadal ważny dla ogólnego wrażenia. Intonacja, z kolei, dotyczy tego, jak poszczególne zdania brzmią w głowie czytelnika, co może wpływać na to, jakie emocje wywołuje tekst i jak jest interpretowany. W tekstach naukowych intonacja powinna być neutralna i obiektywna, choć nie zawsze jest to łatwe do osiągnięcia.

Ton tekstu jest kolejnym ważnym aspektem stylu, który może znacząco wpływać na odbiór tekstu przez czytelnika. Ton odnosi się do nastawienia autora względem tematu i odbiorcy, a także do ogólnego "głosu" tekstu. W literaturze naukowej ton powinien być zazwyczaj formalny, obiektywny i neutralny, choć może różnić się w zależności od dyscypliny. W literaturze pięknej ton może być bardzo zróżnicowany - od ironicznego, poprzez liryczny, po dramatyczny - w zależności od celu, jaki autor chce osiągnąć. Wybór tonu jest szczególnie ważny w esejach i artykułach krytycznych, gdzie ton może wpływać na to, jak odbiorca interpretuje argumenty autora i czy zgadza się z jego wnioskami.

Organizacja tekstu, czyli sposób, w jaki treści są strukturyzowane i prezentowane, również ma duże znaczenie dla stylu. W tekstach naukowych organizacja jest zwykle bardzo formalna, z wyraźnym podziałem na sekcje takie jak wstęp, przegląd literatury, metodologia, wyniki, dyskusja i wnioski. Taka struktura pomaga czytelnikowi śledzić tok argumentacji i zrozumieć, jakie wnioski zostały wyciągnięte na podstawie przedstawionych danych. W literaturze pięknej organizacja tekstu może być bardziej swobodna, a nawet nielinearna, co może wzmocnić narrację lub wprowadzić element zaskoczenia. Jednak nawet w bardziej swobodnych formach literackich organizacja powinna być przemyślana, aby tekst był spójny i łatwy do śledzenia.

Problem stylu w literaturze naukowej dotyczy także kwestii związanych z etyką pisarską, w tym z transparentnością i rzetelnością prezentowanych informacji. Autor powinien unikać wszelkich form manipulacji danymi, przeinaczeń czy niedopowiedzeń, które mogłyby wprowadzać w błąd czytelnika. Ważne jest także, aby autor odpowiednio cytował źródła i unikał plagiatu, co jest nie tylko kwestią etyczną, ale także prawną. W literaturze pięknej, chociaż styl może być bardziej swobodny, autor również powinien zachować odpowiednią etykę, zwłaszcza w kontekście przedstawiania postaci, wydarzeń czy tematów w sposób uczciwy i z szacunkiem.

Istotnym aspektem stylu, który należy uwzględnić, jest także odbiorca, do którego skierowany jest tekst. Styl powinien być dostosowany do poziomu wiedzy, zainteresowań i oczekiwań odbiorcy. W literaturze naukowej autor powinien mieć na uwadze, że czytelnik może być ekspertem w danej dziedzinie, dlatego ważne jest, aby używać precyzyjnej terminologii i unikać nadmiernych uproszczeń. W literaturze pięknej odbiorca może być bardziej zróżnicowany, dlatego styl może być bardziej uniwersalny lub celowo niszowy, w zależności od tego, do kogo tekst jest skierowany. W każdym przypadku ważne jest, aby styl wspierał komunikację i ułatwiał odbiór tekstu.

Zrozumienie stylu wymaga także uwzględnienia kontekstu historycznego, kulturowego i społecznego, w jakim powstaje tekst. Styl literacki może odzwierciedlać zmiany społeczne, nastroje polityczne, a także postęp technologiczny. Na przykład, styl pisania w epoce wiktoriańskiej był znacznie bardziej formalny i skomplikowany w porównaniu do współczesnych tekstów, co odzwierciedlało normy społeczne tamtego czasu. W literaturze naukowej styl również ewoluował, od bardziej retorycznych i filozoficznych form wypowiedzi w starożytności, po dzisiejszy styl, który jest bardziej analityczny i empiryczny. Autorzy powinni być świadomi tych kontekstów i dostosowywać swój styl do współczesnych standardów, nie tracąc jednak z oczu bogatej tradycji literackiej i naukowej, z której się wywodzą.

Styl jest także ściśle związany z tożsamością autora. Każdy pisarz, naukowiec czy eseista wnosi do swojego tekstu niepowtarzalną perspektywę, która jest kształtowana przez jego doświadczenia, wykształcenie, poglądy i wartości. Styl jest zatem nie tylko narzędziem komunikacji, ale także wyrazem indywidualności i autentyczności autora. Zrozumienie i rozwijanie własnego stylu pisarskiego jest kluczowym elementem twórczego procesu, który pozwala na pełniejsze wyrażenie myśli i emocji, a także nawiązywanie głębszej relacji z czytelnikiem. W literaturze naukowej rozwijanie własnego stylu może polegać na doskonaleniu precyzji argumentacji, klarowności wywodu i zdolności do przekazywania skomplikowanych idei w przystępny sposób. W literaturze pięknej natomiast rozwijanie stylu może oznaczać poszukiwanie nowych form ekspresji, eksperymentowanie z językiem i strukturą tekstu, a także kształtowanie unikalnego głosu narracyjnego.

To w jaki sposób piszemy prace dyplomowe stanowi fundamentalny element każdej formy pisarskiej, niezależnie od tego, czy mówimy o tekstach naukowych, literaturze pięknej, esejach czy innych formach wypowiedzi. Styl jest narzędziem, które umożliwia skuteczną komunikację, wyrażenie myśli i emocji, a także budowanie relacji z odbiorcą. Zrozumienie i świadome stosowanie zasad stylu pozwala na tworzenie tekstów, które są nie tylko merytorycznie wartościowe, ale także estetycznie satysfakcjonujące i angażujące dla czytelnika. Każdy autor powinien zatem poświęcić odpowiednią uwagę rozwijaniu swojego stylu, uwzględniając przy tym kontekst, odbiorcę, a także własną tożsamość i indywidualność. Styl nie jest bowiem jedynie kwestią techniczną, ale także artystyczną i etyczną, a jego znaczenie w procesie twórczym nie może być przecenione.