prezentujemy przykładowe problemy i hipotezy badawcze z jeden z prac licencjackich
Problemy badawcze stanowią uzupełnienie każdego badania naukowego. W
literaturze metododologicznej na problemy patrzy się jak na pytania, na które
należy znaleźć odpowiedzi w toku postępowania badawczego.
Problem badawczy polega
na precyzyjnym rozbiciu tematu na pytania, problemy. Aby był prawidłowy musi
spełniać kilka warunków:
1. Sformułowane problemy
muszą wyczerpywać zakres naszej niewiedzy, zawarty w temacie badań. Tak więc
problemy w sposób bardziej precyzyjny określają zakres badawczych poszukiwań.
2. Drugim warunkiem
poprawności sformułowanych przez nas problemów jest konieczność zawarcia w nich
wszystkich generalnych zależności między zmiennymi. Dzięki temu dość ściśle
będziemy mieć wyznaczony zakres badawczych zjawisk.
Według J. Kozieckiego
problem jest rodzajem zadania ( sytuacji), którego podmiot nie może rozwiązać
za pomocą posiadanego rodzaju wiedzy.
Rozwiązanie jego jest możliwe dzięki czynności myślenia produktywnego,
które prowadzi do wzbogacenia wiedzy podmiotu. ( J. Koziecki, cyt. za W.
Dutkiewicz,1996, s.16).
Zdaniem S. Nowaka
problem badawczy to tyle, co pewne pytanie lub zespół pytań, na które
odpowiedzi ma dostarczyć badanie. ( S. Nowak, cyt. za. W. Dutkiewicz, 1996,
s.240 )
Przyjmuję za przedmiot
badań opinie jak nauczyciele Szkół Podstawowych i Gimnazjów na terenie
województwa małopolskiego oceniają rzeczywistość szkolną, w okresie wdrażanej
reformy.
Dla tak postawionego
problemu badawczego sformułowałam następujące problemy szczegółowe.
1. Jak nauczyciele rozumieją
założenia obecnej reformy szkolnictwa?
2. Co sądzą nauczyciele o
autonomii, demokratyzacji i samorządności szkół i w czym się ona według nich
przejawia?
3. Jakie są postawy nauczycieli
wobec podmiotowości uczniów?
4. Jak nauczyciele oceniają
rzeczywistość szkolną w okresie wdrażanej reformy?
5. Jakie są obawy i nadzieje
nauczycieli w związku z reformą?
Według T. Pilcha
hipoteza w badaniach pedagogicznych przybiera najczęściej kształt zależności
dwóch zjawisk.
Hipoteza w dalszym toku
postępowania badawczego może być udowodniona przez zebranie danych
popierających wysuwaną zależność lub obalona przez brak takich danych ,czy
uzyskanie danych świadczących o fałszywości założenia" (T. Pilch, 1995, s.
27).
Stosownie do
wymienionych problemów badawczych sformułowałam następujące hipotezy:
1. Nauczyciele akceptują
wdrażaną obecnie reformę oświaty, ale jej założenia budzą wśród nich wiele
niepokoju. Uważają, ze władze lokalne nie zapewniają wszystkim szkołom dobrej
kondycji materialno- bytowej.
2. Proces demokratyzacji,
autonomii i samorządności szkoły oceniają pozytywnie. Demokratyczna i
autonomiczna szkoła ich zdaniem stwarza odpowiednie warunki dla przemian i
rozwoju edukacji. Także i samorządność szkoły spełnia pomocną rolę w tworzeniu
nowej rzeczywistości szkolnej.
3. Nauczyciele uważają, iż
uczniowie poprzez zwiększoną aktywność i działalność twórczą w samorządach czy
w klasie będą współdecydować o życiu szkoły. Główna idea we współczesnej
reformie to podmiotowość ucznia. A możliwe to jest dzięki nawiązaniu bliskich
kontaktów partnerskich z uczniem. Centralną postacią w szkole jest obecnie
uczeń i jego potrzeby.
4. Nauczyciele uważają, że
ustawicznie poprawia się ich status społeczny, a dyrektorzy dbają dziś o
dokształcanie nauczycieli. Są zdania, że propozycja 3- letnich liceów
profilowanych spełnia oczekiwania społeczne, a ograniczenie liczby zasadniczych
szkół zawodowych jest słuszne.
5. Według nauczycieli
wprowadzona reforma oświaty jest źle przygotowana, w samorządach brak jest
pieniędzy na wprowadzenie tak radykalnych zmian. Uważają, że reformę oświaty
należało zacząć od kształcenia nauczycieli. Poza tym nauczyciele obawiają się
utraty pracy.
