Metodologia badań w prach licencjackich

a.Rzetelnie oczytać się w tym, jak jest definiowany przedmiot i cel badań. Kiedy formułujemy cel badań, trzeba skazać jakiego rodzaju on jest (weryfikacyjny, opisowy czy eksploracyjny). Przy jego formułowaniu niech towarzyszy pytanie: po co chcę zrobić te badania? Jakiej wiedzy poszukuję i dlaczego to ona mnie interesuje? Do czego można będzie ją spożytkować – przypominam, że praca pisana jest z pedagogiki, więc ta perspektywa jest tutaj najważniejsza przy formułowaniu celu badań. Cel i przedmiot badań to nie to samo, co pytania problemowe, ale muszą ze sobą korespondować.

b. Problematyka badawcza musi być adekwatna do postawionego celu badań. Formułujemy jedno lub dwa główne problemy badawcze i do nich pytania szczegółowe. To, o co pytamy, ma być przemyślane (!!!) i sformułowane w poprawnym języku polskim. Trzeba konieczne zwrócić uwagę na znaczenie pojęć, które zostały zawarte w pytaniach. Jest różnica w tym, np. czy pytamy o opinie, wyobrażenia, odczucia, wiedzę. A zatem niezmiernie ważne jest kogo o co chcemy pytać, ale także co np. chcemy obserwować. A pytać możemy np.

· O WIEDZĘ/NIEWIEDZĘ NA JAKIŚ TEMAT

·O ROZUMIENIE/POJMOWANIE CZEGOŚ

· O OPINIE/ POGLĄDY/ SĄDY/ OCENY,

· O POSTAWY WOBEC CZEGOŚ/KOGOŚ

·         O ZDOLNOŚCI, TALENTY, KOMPETENCJE, UMIEJĘTNOŚCI

·         O ZAINTERESOWANIA

·         O WRAŻENIA, ODCZUCIA, EMOCJE, UCZUCIA

·         O WYOBRAŻENIA, WIZJE, MARZENIA, ŻYCZENIA

·         O WARTOŚCI, CELE, IDEE, IDEAŁY, WZORY

·         O POCZUCIE SPRAWSTWA, DZIAŁANIA, ZAANGAŻOWANIA…

c.       Jeśli podajemy w podrozdziale o problematyce badawczej wyjaśnienia pojęć (jeśli z uzasadnionych powodów nie było tego w części teoretycznej), to trzeba je odnieść zdecydowanie do grupy badawczej. Jeśli np. chcemy zbadać świat emocji dzieci z upośledzeniem umysłowym, to piszemy o emocja tych właśnie dzieci, podając na początku jakąś „okrągłą” ich definicję. W tym miejscu możemy również przypomnieć czytelnikowi o tym, dlaczego zainteresowaliśmy się tą oto problematyką.

d.      Jeśli formułujemy hipotezy (a ich obecność w metodologii badań własnych zależy głównie od ich celu i przyjętej strategii badawczej), to muszą one być adekwatne do postawionych problemów szczegółowych.

e.       Nie ma potrzeby opisywać szeroko wszystkich metod badawczych, wystarczy je wymienić i skoncentrować się na rzetelnym opisie tej, którą zastosowaliśmy w badaniach. Opisujemy również techniki i narzędzia badawcze zastosowane w badaniach. W literaturze przedmiotu nie ma wyraźnej granicy między metodami a technikami  - dla jednych np. wykład i obserwacja jest metodą, dla innych techniką. Proszę przynajmniej uważać na to, że jeżeli za kimś podaje się, iż wywiad i obserwacja są metodami, to w dalszej części pracy nie można napisać, że technikami, jakie się zastosowało, to właśnie wywiad i obserwacja. Proponuję aby jednak „trzymać się” „klasycznego” w pedagogice podziału metod. Proszę pamiętać, iż dobór metody badawczej jest adekwatny do przedmiotu, celu i problematyki badawczej.

f.       Narzędzia – to nie tylko ankieta i kwestionariusz wywiadu, ale także wszelkie dyspozycje do wywiadu, obserwacji i analizy dokumentów. Muszą być przemyślane i zgodne z celem i problematyką badawczą. Przy konstruowaniu narzędzi zadajemy sobie pytanie, czy skonstruowane w nich pytania czy też dyspozycje „pozwalają” na zgromadzenie odpowiednich danych, informacji, których opracowanie pozwoli na udzielenie odpowiedzi na postawione pytania problemowe. Ponadto muszą być skonstruowane poprawnie pod względem metodologicznym (proponuję „wczytanie się” w literaturę przedmiotu przed ich formułowaniem). Ich treść nie może być ani zbyt łatwa (nie mówiąc już o banalności) ani zbyt trudna – przy ich konstruowaniu trzeba wziąć pod uwagę możliwości respondentów. Dobrym kryterium sprawdzającym „jakość” przygotowanego narzędzia jest ocena osób, które życzliwie i krytycznie wypełnią np. ankietę przed właściwymi badaniami. Jeszcze raz przypominam o poprawności języka, o tym, że ma być on jasny i zrozumiały dla respondentów.

g.      Proszę pamiętać o wskazaniu rodzaju doboru grupy badawczej i krótkim, ale sensownym opisie terenu badań.