Autorzy prac korzystają często
z przemyśleń i publikacji innych osób. Aby nie być posądzonym o plagiat, autor
musi podać źródło, z którego czerpie informacje, a następnie dokładnie je
opisać. Podanie źródeł jest konieczne, gdy przytacza się cytaty, dane liczbowe,
wzory lub ilustracje zaczerpnięte z innych publikacji.
Zasady opisu tych dokumentów
ustala norma PN-ISO 690:2002 Dokumentacja. Przypisy bibliograficzne.
Zawartość, forma i struktura. Normę tę stosuje się przy
sporządzaniu przypisów w celu
włączenia ich do bibliografii oraz przy formułowaniu odpowiadających pozycjom
tej bibliografii powołań w tekście. W przypadku wykorzystania w pracy naukowej
dokumentu elektronicznego stosuje się dodatkowo normę PN-ISO 690-2:1999
Informacja i dokumentacja - Przypisy bibliograficzne - Arkusz 2: Dokumenty
elektroniczne i ich części. Obie normy dostępne są w bibliotece.
Cytaty będące fragmentami
dokumentów, tekstów źródłowych, bądź ważnymi dla pracy, przytoczonymi w
dosłownym brzmieniu fragmentami opracowań naukowych, muszą być podawane w
cudzysłowie. Cytaty dłuższe (kilku zdaniowe) można wyróżnić specjalnym
akapitem, lub kursywą. W przypadku gdy cytat jest skracany, nie przytaczany w
całości, miejsce opuszczone zaznacza się wielokropkiem w nawiasie, np.:
Przykład:
Twórcza resocjalizacja w swoim
założeniu przeciwstawia się postmodernistycznemu myśleniu (…) pokazuje, że u
postawy odnowy człowieka (…) leży nadzieja 27.
Każdy cytat, zaznaczony w
tekście cyfrą, musi posiadać odpowiedni przypis. Przypisy umieszcza się na dole
strony, pod poziomą linią, oddzielającą przypisy od głównego tekstu do którego
się odnoszą. Numeracja przypisów stanowi kontynuację, od pierwszego do
ostatniego przypisu w całej pracy dyplomowej. Przypisy mogą mieć charakter
źródłowy, uzupełniający tekst główny, wyjaśniający (np. rozwinięcie użytego
skrótu), polemiczny w odniesieniu do umieszczonych w pracy cytatów (stosuje się
wówczas: Zob., Patrz, Por. lub opis wyjaśnienia). Przypis musi kończyć się
kropką. W ramach jednego przypisu można podać kilka różnych źródeł (oddziela
się je za pomocą średnika). W przypisach stosuje się tekst opisowy. Norma
określa pewne informacje (miejsce wydania, wydawca) jako fakultatywne i nie
narzuca obowiązującej interpunkcji. Ważne jest jednak aby w całej pracy
stosować jednolity schemat przypisów i system interpunkcji.
Jeśli autor pracy odwołuje się
kolejny raz do tej samej pozycji, może, zamiast przytaczać cały opis
bibliograficzny publikacji, użyć następujących zwrotów: ibidem = tamże,
Przykład:
1 Cholewa,
W.: Systemy doradcze. Gliwice 1984.
2 Tamże, s.11
W wypadku, kiedy cytujemy to
samo źródło wspomniane kilka przypisów wcześniej
używamy skrótu op. cit. (opus
citatum) = dz. cyt. (dzieło cytowane),
Przykład:
3 Baley, S.: op. cit., s. 12.
Jeżeli przytacza się kilka
opracowań tego samego autora, przy kolejnym cytowaniu można skróci tytuł do
jednego-dwóch słów, bez potrzeby ponownego podawania pozostałych informacji,
Przykład:
4 Baley, S.: Psychologia wychowawcza w zarysie. wyd. III. Warszawa
1960. s. 252-253.
5 Efektywność a osobowość. pod red. K. Obuchowskiego i W.J. Paluchowskiego.
Ossolineum. Wrocław 1982.
6 Baley, S.: Psychologia wychowawcza … . s. 258.
Można stosować odesłanie do
literatury bez opuszczania tekstu głównego, podając (w nawiasie) nazwisko
autora, rok wydania pracy i ewentualnie numer strony [jeżeli dwa dokumenty lub
więcej, mają tego samego autora i rok, rozróżnia się je za pomocą małych liter
(a, b, c itp.) podanych w nawiasach okrągłych po roku (np.: Pasteur 1848a)]. Przykład:
Tekst i powołania:
The notion of an invisible colleges has been explored in the sciences
(Crane, 1972). Its absence among historians is noted by Stieg (1981, p.556). It
may be, as Burchard (1965, p.219) points out ...
Przypisy:
7 Crane, D.: Invisible colleges. Chicago:
Univ. of Chicago Press, 1972.
8 Stieg, MF.: The information needs of historians. College and
Research Libraries, Nov. 1981, vol. 42, no. 6, p. 549-560.
9 Burchard, JE.: How humanitists use a library. W: Intrex: report on a
planning conference on information transfer experiments, Sep. 3, 1965. Cambridge, Mass.: M.I.T. press, 1965.
Dane w przypisie bibliograficznym należy przejmować w formie
występującej w źródle. Nie jest konieczne przejmowanie takich szczegółów
pisowni jak wielkie litery.