Pomoce w pisaniu prac - mapa myśli

Studenci wzrokowcy potrzebują przydatnej listy użytych terminów, mapy myśli teorii i elementów założeń metodologicznych. Niektórzy uważają to za mapę myśli (mentalną, koncepcyjną), którą można rozszerzać podczas pisania. Jak podkreśla Ewa Iskierka-Kasperek:

Mapa myśli składa się z centralnego słowa kluczowego i jego połączeń. Kiedy wymawiamy słowo „wakacje”, na pytanie używane są skojarzenia „słońce”, „piasek”, „morze” itp., ponieważ terminy są ze sobą powiązane. Wylosowane przedmioty są również powiązane ze sobą na mapach myśli. Tworząc mapy myśli, mamy poczucie kontroli, ponieważ nieustannie widzimy zarówno główną ideę, jak i elementy uzupełniające. Dzięki tej notatce możemy łatwo zobaczyć sieć związków przyczynowo-skutkowych.

Jest powód, dla którego pośpiech jest złym doradcą. Zbyt szybkie pisanie prowadzi zwykle do zbioru podartych i chaotycznie ułożonych wątków oraz nieładnego języka pełnego błędów, takich jak bożonarodzeniowy mazurek z suszonych owoców i orzechów. Nawet jeśli czas mija szybko, dobrze jest zrobić sobie przerwę od pisania, zrelaksować się, a następnie zacząć poprawiać nieprawidłowe luki. Jeśli nie weekendowy wypad za miasto, to przynajmniej dobry film, koncert, spotkanie z przyjaciółmi, proste zadanie domowe, miły spacer. W tym czasie Twoja podświadomość „przetrawia” materiał, który później organizujesz i przenosisz na ekran lub papier.

Warto też spróbować zrobić to, co napisałeś przynajmniej „odpoczął” – po dniu lub dwóch pisania – ty też. Stworzysz wtedy swój tekst stosunkowo świeży, jakby z nowej perspektywy i znacznie łatwiej jest znaleźć błędy, zarówno drobne literówki, jak i poważne błędy, ale ważne jest, aby w międzyczasie zrobić coś innego niż wpisywanie go, ponieważ tak jest, to jest inna sprawa.

Bibliografia pracy licencjackiej

W pracach licencjackich należy zamieszczać zestawienie wykorzystanej w pracy literatury, czyli wszystkich tych pozycji, na które autor pracy licencjackiej powołuje się w przypisach. które znajdują się w przypisach. Tę część pracy nazywamy zazwyczaj bibliografią, ale możemy również spisem literatury, piśmiennictwem, wykazem piśmiennictwa, źródłami, wykazem źródeł, literaturę przedmiotu  itp.

Wykorzystaną literaturę można szeregować alfabetycznie albo grupować według kryteriów treściowych lub formalnych (np. wydawnictwa zwarte, artykuły, źródła internetowe), a w obrębie grup układać alfabe­tycznie. Podział literatury, np. na opracowania książkowe, artykuły, akty prawne czy opracowania branżowe, jest celowy, gdy liczba pozycji w każdej grupie jest znaczna.

W przypadku aktów prawnych możemy posłużyć się nie kolejnością alfabetyczną, ale ich hierarchią.

W bibliografii pracy licencjackiej podaje się pełny opis bibliograficzny dokumentu w postaci, w jakiej wystąpił on w przypisach, z wyjątkiem zmiany kolejności podawania inicjału imienia autora dokumentu i jego nazwiska, gdyż grupowanie alfabe­tyczne przeprowadza się na podstawie nazwisk.

Zamieszczoną w porządku alfabetycznym (lub hierarchicznym) literaturę należy kolejno numerować, a gdy jest ona grupowana według określonych kryteriów (np.: wydawnic­twa książkowe, artykuły, inne źródła) można zastosować osobną numerację w poszczególnych grupach albo też numerację ciągłą dla całości zamieszczonego spisu literatury. 

Bibliografię pracy licencjackiej zawsze rozpoczyna się od nowej strony i umieszcza zaraz po zakończeniu (podsumowaniu) pra­cy.

Zarządzenia uczelni w sprawie prac licencjackich, przykładowe

1. Praca licencjacka powinna zawierać około 60 stron (magisterska około 80 stron). Zaleca
się sprawdzenie pracy pod kątem przestrzegania praw autorskich (www.plagiat.pl). Jest to o
tyle istotne, iż prace są jednym z podstawowych wyznaczników jakości kształcenia na
Uczelni. Natomiast praca poddana kontroli Polskiej Komisji Akredytacyjnej będąca plagiatem skutkuje cofnięciem tytułu licencjata/ magistra. Pracę powinna charakteryzować pewna
wartość dodana; nie może być to kopia cudzej publikacji lub fragmentów cudzych
opracowań.

2. Składanie prac: 4 tygodnie przed wyznaczonym terminem obrony student jest
zobowiązany do złożenia w Dziekanacie 2 prac w granatowej, twardej oprawie z tekstem
drukowanym jednostronnie oraz 1 pracy bindowanej z tekstem drukowanym dwustronnie.
Na końcu pracy bindowanej należy umieścić, w przyklejonej do okładki kopercie, płytę z
wersją pracy w formacie PDF oraz Word. W jednym z egzemplarzy pracy w twardej
oprawie, w lewym dolnym rogu strony tytułowej winna być umieszczona adnotacja
Promotora, że praca spełnia wymogi stawiane pracom licencjackim/magisterskim i jest
dopuszczona do obrony (data, podpis).

3. Zarządzenie wchodzi w życie z dniem podpisania.

Formalna ocena pracy magisterskiej

1. Czy treść pracy odpowiada tematowi określonemu w tytule?
2. Czy układ pracy (jej struktura ujęta w spisie treści, kolejność rozdziałów, podrozdziałów) jest właściwa?
3. Czy technika prezentacji badań (cytaty, odsyłacze, bibliografia) jest zgodna z wymogami stawianymi pracy naukowej?
4. Czy strona językowa pracy (styl, słownictwo, dobór terminów naukowych) jest poprawna?

Bibliografia pracy licencjackiej c.d.

14. Opisy bibliograficzne artykułów z gazet - wymagane elementy opisu: 

nazwisko autora, inicjał imienia, rok wydania, tytuł artykułu. podtytuł (napisane kursywą; wyrazy w tytule w języku angielskim, z wyjątkiem spójników i przyimków, zaczynamy wielkimi literami), nazwa gazety, data dzienna (np. 1 marca), numer strony.

	Przypis	Bibliografia
Jeden autor	[Sikora-Lizak 2011]	Sikora-Lizak, A., 2011,  Źródło wiedzy o cenach transferowych,  Rzeczpospolita, 3 lutego, s. C3.
Trzech autorów	|Hille,  Kirchgaessner i  Taylor 2011]	Hille, K., Kirchgaessner, S., Taylor, P., 2011,  Acces Denied,  Financial Times (London), April 8, s. 7.
Wywiad	[Becler 2011]	Becler, R., 2011,  O śmierci trzeba mówić prawdę, rozm. przepr.  A. Wacławik-Orpik,  Gazeta Wyborcza, 11 marca, s. 18.

15. Opisy bibliograficzne dysertacji naukowych (prac doktorskich, magisterskich i licencjackich) - wymagane elementy opisu:
nazwisko autora, inicjał imienia, rok opracowania, tytuł. podtytuł (napisane kursywą; wyrazy tytułu i podtytułu w w języku angielskim, z wyjątkiem spójników i przyimków, zaczynamy wielkimi literami), określenie rodzaju pracy (np. praca doktorska), nazwa instytucji, w której wykonano pracę, siedziba instytucji, forma/tryb udostępniania (np. maszynopis niepublikowany).

Jeśli praca udostępniona w Internecie: adres w World Wide Web, [data dostępu]. Przykłady:

	Przypis	Bibliografia
Maszynopis niepublikowany	[Kochalski 1999]	Kochalski, C., 1999, Analiza strategiczna kosztów w zarządzaniu przedsiębiorstwem, praca doktorska, Akademia Ekonomiczna, Poznań, [maszynopis niepublikowany].
Praca dostępna w Internecie	Alankiewicz 2009]	Alankiewicz,T.P., 2009, Skuteczność funkcjonowania gospodarki na przykładzie jednostek samorządowych województwa wielkopolskiego, praca doktorska, Uniwersytet Ekonomiczny, Poznań, http://www.wbc.poznan.pl/dlibra/docmetadata?id=161643&from= publication [dostęp: 23.03.2011].

16. Opisy bibliograficzne źródeł elektronicznych (książek, artykułów z czasopism lub prac zbiorowych, raportów) - wymagane elementy:
elementy wymienione w punktach 5-14 (w zależności od rodzaju dokumentu) oraz adres w World Wide Web [data dostępu].
Przykłady:

	Przypis	Bibliografia
Książka w wersji elektronicznej	[Roth 2010]	Roth, J.D., 2010, Your Money. The MissingManual, O'Reilly Media, New York, http://proquestbus.safaribooksonline.com/book/personal-finance/9780596809430 [dostęp: 01.01.2011].
Artykuł z gazety w wersji elektronicznej	[Bobińska 2002]	Bobińska, M., 2002, Ryzykowny kurs, Gazeta Prawna, 5 października, http://archiwum.infor.pl/gp/index.php?str=s&P180=I02.2002. 105.0000002 0a [dostęp: 05.03.2003].
Artykuł z czasopisma w wersji elektronicznej	[Christensen 2004]	Christensen, P., 2004, The Health-promoting Family, Social Science and Medicine, vol. 59, no. 2, s. 223-243, http://www.sciencedirect.com/science/journal/02779536 [dostęp: 06.05.2009].
Materiały z konferencji w wersji elektronicznej	[Wilde 2006]	Wilde, E., 2006, Merging Tree. File System and Content Integration, w: 15th International Conference on World Wide Web, WWW 2006, May 2326, Edinburgh, http://dret.net/netdret/docs/wilde-www2006-fsx.pdf [dostęp: 03.07.2007].
Working papers W wersji elektronicznej	[Zaucha 2010]	Zaucha, J., 2010, Economization of Spatial Planning. The Case of Poland's Spatial Development Concept, Working Papers, no. 002/2010, Institute for Development, Sopot, http ://www.instytut rozwoju.org/ WP/IR WP 2.pdf [dostęp: 05.03.2011].

17. Opisy bibliograficzne materiałów z witryn internetowych - tworzonych przez instytucje, organizacje lub osoby prywatne - wymagane elementy opisu:
nazwisko autora, inicjał imienia lub nazwa instytucja sprawczej, rok wydania (lub jeśli nie można ustalić - rok copyright, rok ostatniej aktualizacji), tytuł dokumentu (napisany kursywą; jeśli nie ma tytułu, należy go zastąpić pierwszymi wyrazami z dokumentu uzupełnionymi wielokropkiem), wydawca (o ile można ustalić), miejsce wydania (o ile można je ustalić), adres w World Wide Web, [data dostępu]. Przykłady:

	Przypis	Bibliografia
Autor	[Woźniak 2008]	Woźniak, J., 2008, Globalny rynek biopaliw - czy to możliwe http ://www.egospodarka.pl/ 33903, Globalny-rynek-biop czy-to- mozliwe,1,56,1.html [dostęp: 04.03.2011].
Dwóch autorów	[Cross i Towle 1996]	Cross, P., Towle, K., 1996, A Guide to Citing Internet So Bournemouth University, 1 http://www.bournemouth.ac.uk/ servicedepts/lis/LIS harvardsystint.html [dostęp: 23.03.1997].
Instytucja	Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych 2011]	Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych, ca Jakie warunki musi spełnić administrator danych, przetwarzać dane zgodnie z ustawą o ochronie d osobowych?, GIODO, Wars http://www.giodo.gov.pl/385/id art/ 3201/j /pl/ 02.03.2011].
Brak autora (strony wiki)	[Wikipedia 2011]	Wikipedia, 2011, Łańcuch Markowa, http://pl.wikipedia.org/wiki/%C5%81a%C5%84cuch Markowa [dostęp: 17.05.2011].
Brak autora/instytu cji sprawczej	[The non-hub story 2007]	The non-hub story, 2007, http://www.pakh.de/! Tstory.pdf [dostęp: 28.07.2007].

W przypadku dokumentów online udostępnianych wyłącznie przez sieć komputerową dopuszcza się:

- skracanie długiego tytułu lub podtytułu, jeżeli to nie spowoduje utraty istotnych danych; wszystkie pominięcia należy zaznaczać wielokropkiem,
- jeżeli osoba lub instytucja sprawcza, ponoszące główną odpowiedzialność za dzieło, nie są podane w dokumencie, ten element należy pominąć; pierwszym elementem przypisu i opisu bibliograficznego powinien być tytuł,
- jeżeli nie można ustalić roku wydania dokumentu, należy podać w jego miejsce rok „copyright" lub ostatniej aktualizacji; w przypadku braku danych podawać wyrażenie „brak roku",
- jeżeli nie można ustalić wydawcy i miejsca wydania dokumentu, te elementy opisu bibliograficznego należy pominąć.

18. Opisy bibliograficzne aktów prawnych.
Przykłady:

Przypis	Bibliografia
[Ustawa z 17 lutego 2005]	Ustawa z 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podm realizujących zadania problemowe, Dz.U., nr 64, poz. 565.
[Rozporządzenie MSWiA z 27 listopada 2006]	Rozporządzenie MSWiA z 27 listopada 2006 r. w sp sporządzania i doręczania pism w formie dokumentu  elektronicznych, Dz.U., nr 227, poz. 1664.
[Sprawozdanie finansowe 2005]	Sprawozdanie finansowe Gamma Capital Spółki Akcyjn Oświęcimiu, 2005, M.P.B., nr 1742, poz. 12249.
[Articles of Agreement 2004]	Articles of Agreement, 2004, IMF, Washington.
[Chronology 2000]	Chronology. IMF Adapts and Expans Operations to Meet Mer Countries Changing Needs, 2000, IMF Survey Supplement, no. 2

19.Opisy bibliograficzne norm - wymagane elementy opisu: numer normy, tytuł normy.
Przykład

Przypis	Bibliografia
[PN-ISO 690-2:1999 ]	PN-ISO 690-2:1999, Przypisy bibliograficzne - Dokumenty elektroniczne i ich części.
[PN-EN ISO 661:2006]	PN-EN ISO 661:2006, Oleje i tłuszcze roślinne oraz zwierzęce - Przygotowanie próbki do badań.

Bibliografia c.d.

11. Opis bibliograficzny rozdziału/artykułu w pracy zbiorowej (książce pod redakcją) -

wymagane elementy opisu:

nazwisko autora, inicjał imienia, rok wydania,

tytuł rozdziału/artykułu. podtytuł (napisane kursywą, wyrazy tytułu i podtytułu w języku angielskim, z wyjątkiem spójników i przyimków, zaczynamy wielkimi literami), w: nazwisko redaktora, inicjał imienia (red.),

tytuł pracy zbiorowej. podtytuł (napisane kursywą, wyrazy tytułu i podtytułu w języku angielskim, z wyjątkiem spójników i przyimków, zaczynamy wielkimi literami),

wydawnictwo, miejsce wydania, strony.

Przykłady:

	Przypis	Bibliografia
Jeden autor	[Stefańska 2001]	Stefańska, M., 2001, Wizerunek przedsiębiorstwa, w: Mruk, H. (red.), Marketing. Nowości i trendy, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Poznaniu, Poznań, s. 36-39.
Dwóch autorów	[Stryj akiewicz      i Wajda 2006]	Stryjakiewicz, T., Wajda, J., 2006, Funkcjonowanie jednostek sektora badawczo-rozwojowego w świetle założeń RIS "Innowacyjna Wielkopolska", w: Gaczek, M., Stryjakiewicz, T. (red.), System Innowacji w Wielkopolsce - podsumowanie 2-letniego okresu wdrażania Regionalnej Strategii Innowacji, TotalDruk, Poznań, s. 85-116.
Trzech autorów	!Fadaeva, Nikulin i         Vinogradsky 2002]	Fadaeva, O., Nikulin, A., Vinogradsky, V., 2002, Informal Economy of Rural Households. Restructuring of Family Networks and Strategies, w: Neef, R. (ed.), The Social Impact of Informal Economies in Eastern Europe, Ashgate, Alderhot, s. 23-45.
Artykuł       w zeszycie naukowym	[Gaczek 2006]	Gaczek, W.M., 2006, Polaryzacja czy wyrównanie szans rozwoju gospodarczego w regionach Polski, w: Korenik, S., Wilk, K. (red.), Gospodarka - przestrzeń - rozwój, Prace Naukowe Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu nr 1143, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej im. Oskara Langego we Wrocławiu, Wrocław, s. 23-37.
Materiały      z konferencji	[Walczak i Wiza 2007]	Walczak, K., Wiza, W.R., 2007, Designing Behaviour-rich Interactive Virtual Museum Exhibitions, w: Arnold, D., Niccolucci, F., Chalmers, A. (eds.), VAST 2007. The 8th International Symposium on Virtual Reality, Archaeology and Cultural Heritage. The 5th EUROGRAPHICS Workshop on Graphics and Cultural Heritage. Brighton, UK 2007, November 26-30, Eurographics Association, Aire-la- Villes, s. 101-108.

12. Opisy bibliograficzne publikacji wydanych przez instytucje rządowe, organizacje, firmy (brak autora lub redaktora ) - wymagane elementy opisu:

nazwa instytucji sprawczej (pełna nazwa lub skrót nazwy), rok wydania, tytuł. podtytuł (napisane kursywą, wyrazy tytułu i podtytułu w języku angielskim, z wyjątkiem spójników i przyimków, zaczynamy wielkimi literami), wydawnictwo, miejsce wydania.

Przykłady:

Przypis	Bibliografia
[European Comission 2004]	European Commission 2004, First Report on the Implementation of the Internal Market Strategy 2003-2006, Office for Official Publications of the European Communities, Luxembourg.
[GUS 2009]	GUS, 2009, Rocznik demograficzny 2008, Zakład Wydawnictw Statystycznych, Warszawa.
[NBP 1997]	NBP, 1997, Sprawozdanie z realizacji polityki pieniężnej w roku 1996, NBP, Warszawa.

  

13.  Opisy bibliograficzne artykułów z czasopism - wymagane elementy opisu: nazwisko autora, inicjał imienia, rok wydania, tytuł artykułu. podtytuł (napisane kursywą; wyrazy tytułu i podtytułu w języku angielskim, z wyjątkiem spójników i przyimków, zaczynamy wielkimi literami), nazwa czasopisma, numer czasopisma, strony.

Przykłady:

	Przypis	Bibliografia
Jeden autor	[Bludnik 2009]	Bludnik, I.,            2009, Redukcjonizm w modelach neokeynesowskich, Ekonomista, nr 6, s. 761-774.
Dwóch autorów	[Conley i Galeson 1998]	Conley, T.G., Galeson, D.W., 1998, Nativity and Wealth in Mid-nineteenth Century Cities, Journal of Economic History, vol. 58, no. 2, s. 468-493.
Trzech autorów	ISchroder, Berghaus               i Zimmerman 2005]	Schroder, H., Berghaus, N., Zimmerman, G., 2005, Das Blickverhalten der Kunden als Grundlage fur die Warenplatzierung im Lebensmitteleinzelhande, Der Markt, Vol. 44, Nr. 1, s. 31-43.
Powyżej trzech autorów	[Holley i in. 2000]	Hooley, G., Cox, T., Fahy, J., Shipley, D., Beracs, J., Fonfara, K., Snoj, B., 2000, Market Orientation in the Transition Economies of Central Europe. Tests of the Narver and Slater Market Orientation Scales, Journal of Business Research, vol. 50, iss. 3, s. 273-285.