Cytaty i przypisy w pracach licencjackich

Autorzy prac korzystają często z przemyśleń i publikacji innych osób. Aby nie być posądzonym o plagiat, autor musi podać źródło, z którego czerpie informacje, a następnie dokładnie je opisać. Podanie źródeł jest konieczne, gdy przytacza się cytaty, dane liczbowe, wzory lub ilustracje zaczerpnięte z innych publikacji.

Zasady opisu tych dokumentów ustala norma PN-ISO 690:2002 Dokumentacja. Przypisy bibliograficzne. Zawartość, forma i struktura. Normę tę stosuje się przy

sporządzaniu przypisów w celu włączenia ich do bibliografii oraz przy formułowaniu odpowiadających pozycjom tej bibliografii powołań w tekście. W przypadku wykorzystania w pracy naukowej dokumentu elektronicznego stosuje się dodatkowo normę PN-ISO 690-2:1999 Informacja i dokumentacja - Przypisy bibliograficzne - Arkusz 2: Dokumenty elektroniczne i ich części. Obie normy dostępne są w bibliotece.

Cytaty będące fragmentami dokumentów, tekstów źródłowych, bądź ważnymi dla pracy, przytoczonymi w dosłownym brzmieniu fragmentami opracowań naukowych, muszą być podawane w cudzysłowie. Cytaty dłuższe (kilku zdaniowe) można wyróżnić specjalnym akapitem, lub kursywą. W przypadku gdy cytat jest skracany, nie przytaczany w całości, miejsce opuszczone zaznacza się wielokropkiem w nawiasie, np.:

Przykład:

Twórcza resocjalizacja w swoim założeniu przeciwstawia się postmodernistycznemu myśleniu (…) pokazuje, że u postawy odnowy człowieka (…) leży nadzieja 27.

Każdy cytat, zaznaczony w tekście cyfrą, musi posiadać odpowiedni przypis. Przypisy umieszcza się na dole strony, pod poziomą linią, oddzielającą przypisy od głównego tekstu do którego się odnoszą. Numeracja przypisów stanowi kontynuację, od pierwszego do ostatniego przypisu w całej pracy dyplomowej. Przypisy mogą mieć charakter źródłowy, uzupełniający tekst główny, wyjaśniający (np. rozwinięcie użytego skrótu), polemiczny w odniesieniu do umieszczonych w pracy cytatów (stosuje się wówczas: Zob., Patrz, Por. lub opis wyjaśnienia). Przypis musi kończyć się kropką. W ramach jednego przypisu można podać kilka różnych źródeł (oddziela się je za pomocą średnika). W przypisach stosuje się tekst opisowy. Norma określa pewne informacje (miejsce wydania, wydawca) jako fakultatywne i nie narzuca obowiązującej interpunkcji. Ważne jest jednak aby w całej pracy stosować jednolity schemat przypisów i system interpunkcji.

Jeśli autor pracy odwołuje się kolejny raz do tej samej pozycji, może, zamiast przytaczać cały opis bibliograficzny publikacji, użyć następujących zwrotów: ibidem = tamże,

Przykład:

 1 Cholewa, W.: Systemy doradcze. Gliwice 1984.

2 Tamże, s.11

W wypadku, kiedy cytujemy to samo źródło wspomniane kilka przypisów wcześniej

                                                                                                                                       

używamy skrótu op. cit. (opus citatum) = dz. cyt. (dzieło cytowane),

Przykład:

3 Baley, S.: op. cit., s. 12.

Jeżeli przytacza się kilka opracowań tego samego autora, przy kolejnym cytowaniu można skróci tytuł do jednego-dwóch słów, bez potrzeby ponownego podawania pozostałych informacji,

Przykład:

4 Baley, S.: Psychologia wychowawcza w zarysie. wyd. III. Warszawa 1960. s. 252-253.

5 Efektywność a osobowość. pod red. K. Obuchowskiego i W.J. Paluchowskiego. Ossolineum. Wrocław 1982.

6 Baley, S.: Psychologia wychowawcza … . s. 258.

Można stosować odesłanie do literatury bez opuszczania tekstu głównego, podając (w nawiasie) nazwisko autora, rok wydania pracy i ewentualnie numer strony [jeżeli dwa dokumenty lub więcej, mają tego samego autora i rok, rozróżnia się je za pomocą małych liter (a, b, c itp.) podanych w nawiasach okrągłych po roku (np.: Pasteur 1848a)]. Przykład:

Tekst i powołania:

The notion of an invisible colleges has been explored in the sciences (Crane, 1972). Its absence among historians is noted by Stieg (1981, p.556). It may be, as Burchard (1965, p.219) points out ...

Przypisy:

7 Crane, D.: Invisible colleges. Chicago: Univ. of Chicago Press, 1972.

8 Stieg, MF.: The information needs of historians. College and Research Libraries, Nov. 1981, vol. 42, no. 6, p. 549-560.

9 Burchard, JE.: How humanitists use a library. W: Intrex: report on a planning conference on information transfer experiments, Sep. 3, 1965. Cambridge, Mass.: M.I.T. press, 1965.

Dane w przypisie bibliograficznym należy przejmować w formie występującej w źródle. Nie jest konieczne przejmowanie takich szczegółów pisowni jak wielkie litery.

Zakres tematyczny prac dyplomowych w ramach studiów podyplomowych Master of Business Administration

Tematyka prac może być (jest to do uszczegółowienia w rozmowie z klientem)

1. Negocjacje i mediacje w organizacji - analizy przypadków (czyli z obserwacji własnej studenta)
   - Negocjacje pracodawca - pracobiorca analiza przypadku w branży (lub firmie) w której student pracuje.
   - Zróżnicowanie strategii negocjacyjnej w zależności w przedsiębiorstwie
   - Strategie i mandaty negocjacyjne
   - Negocjacje a kultura organizacyjna
   - Negocjacje B2B
   - Spór zbiorowy w zakładzie pracy
   - Działania kartelowe vs. wojna cenowa w polityce firmy
   - Rynkowe alternatywy wobec negocjacji

2. Prace teoretyczne (z odniesieniami do praktyki negocjacyjnej, bardzo proszę!)
   - Krytyczny przegląd strategii negocjacyjnych
   - Zarządzanie negocjacjami w przedsiębiorstwie (od wyznaczania celów po implementacyj i kontrola wyników)
   - Rzeczywistość mediacji organizacyjnych w Polsce
   - Narzędzia wpływu i manipulacji w negocjacjach

Skróty w pracy licencjackiej

Forma redakcyjna przypisów uwzględniająca skrócenia i skróty dotyczy już raz powołanych w pełnym

brzmieniu publikacji.

Formę tamże (lub ibidem) stosuje się, gdy zachodzi potrzeba identycznego zacytowania tego samego fragmentu

pracy w bezpośrednio następnym przypisie, np.:

5 Jajuga K., Statystyczna teoria rozpoznawania obrazów. Warszawa: PWN, 1990, s. 62.

6 Tamże.

Formę tamże (lub ibidem) stosuje się również wtedy, gdy – jak poprzednio – zachodzi potrzeba identycznego

zacytowania tej samej pracy w bezpośrednio następnym przypisie, ze wskazaniem innego niż poprzednio jej

miejsca, np.:

7 Jajuga K., Statystyczna teoria rozpoznawania obrazów. Warszawa: PWN, 1990, s. 62.

8 Tamże, s. 2. lub

8 Ibidem, s. 2.

Przywoływana po raz kolejny, ale nie w bezpośredniej kolejności, praca powinna być odnotowana w przypisie

za pomocą skrótu dz. cyt. lub op. cit. następująco:

9 Bednarski L., op. cit., s. 37 lub

9 Bednarski L., dz. cyt., s. 37.

Jeśli ta sama osoba jest autorem kilku cytowanych publikacji, to konieczna jest identyfikacja właściwego

opracowania zazwyczaj przez podanie pierwszych wyrazów tytułu cytowanego dzieła, np.:

10 Bednarski L., Analiza finansowa..., s. 63.

Stosowane w przypisach skróty zob. czy por. oznaczają odpowiednio:

– zobacz (zob.) wskazuje na bezpośrednie odniesienie do publikacji czy poglądów,

– porównaj (por.) wskazuje na inne niż autora pracy poglądy czy podejście do opisywanego

problemu.

Inne skróty:

i następne – i nast. (lub passim)

i inne – i in. (lub et al.)

w: – W: [w:] (lub In),

bez roku – b.r. (lub s.a.)

bez miejsca – b.m. (lub s.l.)

zobacz – zob. (lub vide)

wolumin – wol. (lub vol.)

wydanie – wyd.

wydawnictwo – wydaw.

strona – s.

numer – nr

tom – t.

poprawione – popr.

poszerzone – poszerz.

Najczęściej popełniane błędy formalne w pracy licencjackiej

1. Spacje – dowolne miejsce, dowolny sposób używania
1. Spacje pomiędzy wyrazami powinny być pojedyncze.
2. Spacje dajemy po przecinku (nie przed), podobnie rzecz ma się z kropką.
3. Spacje zawsze dajemy po przecinku lub kropce!
4. Spacji nie dajemy po nawiasie „(„ oraz przed dwukropkiem.
2. Ogonki – większość osób zapomina o ogonkach przy literach „ą”, „ę”
3. Przecinki – makabra. Dajemy przed słowem „które”, „o której”, „w której”, „dla których” itp.
4. Kropki na końcu tytułu rozdziału – nie dajemy kropek
5. Literówki – zmora każdego piszącego. Wysyłając pracę do promotora lub recenzenta nie wolno dopuścić by pojawiały się literówki. Napisany tekst zawsze należy przeczytać.
6. Błędy logiczne w zdaniach. Pisząc pracę chcemy napisać wiele, rwiemy zdania, gubimy wątek, plączemy się. Napisany tekst zawsze należy przeczytać.
7. Brak standardów dotyczących:
1. Formatowania nagłówków (różne style, różna liczba pustych wierszy przed nagłówkiem i po nim).
2. Formatowania wypunktowania (raz kropka, raz myślnik, innym razem gwiazdka).
3. Formatowania akapitów (raz z wcięciem, a raz bez; raz po akapicie pusty wiersz, a raz nie).

d.      Wykresów, tabel, rysunków - albo trójwymiarowe albo płaskie, różne kolory i tła dla wykresów, tabel i rysunków (praca powinna wykorzystywać jedną ustaloną gamę kolorów, jedną zasadę pogrubiania np. nagłówków oraz podsumowania tabeli, itd., itp.)

5. Wyrównania tekstu – tekstu jako takiego (powinien być wyrównany do obu marginesów) oraz tekstu w tabelach (nagłówki powinny być wyśrodkowane w pionie i poziomie; tekst w tabeli powinien być wyśrodkowały w pionie; należy zwrócić uwagę na poziome wyśrodkowanie lub wyrówanie do lewej tekstu w tabeli – nie wyrównywać do obu marginesów tekstu w tabeli!!!; tekst w tabeli powinien mieć pojedyncze odstępy).
7. Brak odwołań do źródeł w rozdziale dotyczącym analizy literatury. Każda „wyliczanka” musi mieć swoje źródło, każdy tekst źródłowy musi mieć swoje źródło.
8. Nie powtarzanie nagłówków tabel. Tabele, które zajmują więcej niż jedną stronę muszą mieć powtórzone nagłówki.
9. Nieprawidłowe nazwy własne. Np. Nie piszemy „Lean”, ale „koncepcja Lean”, nie „smed” czy „Smed” ale „SMED” itd., itp.
10. Listy – wyliczanki – każda „z innej parafii”
1. Jeśli lista zaczyna się od punktorów – piszemy zdania z małej litery, a po zakończeniu punktu dajemy przecinek lub średnik.
2. Jeśli lista zaczyna się od „a, b, …” – piszemy zdania z dużej litery, a po zakończeniu punktu dajemy kropkę.
3. Po numerze lub punktorze dajemy spację – nie piszemy „A.Lista prac” ale „A. Lista prac”.
11. Nagłówki i źródła dla rysunków, tabel i wykresów – brak lub raz wyśrodkowane, a raz wyrównane do lewej, albo jak wyjdzie.
12. W pracy pisanej w języku polskim używamy polskich słów i zwrotów. Wszystkie słowa obcojęzyczne nie mające polskiego określenia wyjaśniamy w słowniczku na końcu pracy.
13. W nagłówkach tabel brakuje jednostki miary, w której podawane są dane w kolumnach.
14. Posługiwanie się skróconą nazwą firmy. Jeśli chcemy posługiwać się nazwą skróconą należy o tym napisać w pierwszym rozdziale dotyczącym analizy firmy, zaraz po jej nazwie. „W dalszej części niniejszej pracy autor posługiwać się będzie nazwą skróconą firmy tu podać nazwę skróconą”.

Inne uwagi

1.      Praca po napisaniu powinna być dokładnie sprawdzona przez polonistkę w zakresie poprawności językowej (wyeliminować błędy ortograficzne, stylistyczne, przeskoki myślowe, żargon, zwroty gwarowe, niewłaściwe znaki interpunkcyjne...).

2.      Każda tabela, rysunek, wykres, zdjęcie winny być zapowiedziane w treści, właściwie przedstawione (powołanie się na konkretny numer) i merytorycznie „wykorzystane” (wysnute krótkie wnioski).

3.      Spisy rysunków, tabel, wykresów, sporządzamy wówczas gdy jest ich powyżej dziesięciu.

4.      Tytuły rozdziałów powinny być pisane dużymi literami i pogrubione (Bold). Każdy rozdział pracy powinien rozpoczynać się od nowej strony.

5.      W przypisach należy zamieszczać pełny opis bibliograficzny wykorzystanej pozycji włącznie do strony.

6.      Zarówno w bibliografii jak i w przypisach należy także wykazywać wykorzystane strony internetowe podając adresy oraz datę ich wykorzystania (równoprawnie z literaturą zwartą).

Wymogi redakcyjne pracy licencjackiej

1. Praca ma formę wydruku oprawionego w miękką oprawę z przezroczystą przednią częścią okładki.

2. Kartki w pracy powinny być zapisane dwustronnie według przyjętych dla formatu A4 standardowo 30

wierszy na stronie, przy około 60 znakach w wierszu.

3. Praca powinna być napisana w edytorze tekstu czcionką o rozmiarze „12”, przypisy 10.

4. Praca powinna składać się z nie mniej niż trzech rozdziałów i mieć objętość minimum 40 stron tekstu dla

pracy licencjackiej oraz 60 stron tekstu dla pracy magisterskiej.

5. Rozłożenie tekstu na stronie powinno uwzględniać:

– odpowiednie marginesy: górny, dolny i zewnętrzny po 2,5 cm (wewnętrzny 3,5 cm),

– odstępy między wierszami – standardowo przyjmuje się odstęp 1,5,

– akapity dla wyróżnienia nowych sekwencji poruszanych w tekście.

6. Każdy nowy rozdział pracy (i inna część pracy równa rozdziałowi, np. wstęp i zakończenie) powinien

rozpoczynać się od nowej strony.

7. Cudzysłów stosuje się głównie przy:

– dosłownym cytowaniu tekstu,

– pisaniu nazw czasopism (w tekście).

8. Tytuły cytowanych publikacji (książek, aktów prawnych i in.) oraz terminów obcojęzycznych należy pisać

kursywą.

9. W pracy należy konsekwentnie stosować 3. osobę liczby pojedynczej (forma bezosobowa).

10. Wyliczenia krótkie kończy się przecinkami i na końcu kropką, wyliczenia dłuższe w formie zdań średnikami albo kropkami i kończy kropką. Stosuje się nie więcej niż dwa rodzaje wyliczeń w tekście.

11. Przytoczone po raz pierwszy nazwisko w tekście poprzedza się imieniem, po raz kolejny inicjałem.

12. Niewskazana jest nadmierna zwięzłość w formułowaniu myśli ani nadmierna ich rozwlekłość.

13. Niedopuszczalne są błędy ortograficzne.

Błędy logiczne w pracy licencjackiej

Student musi przed rozpoczęciem pracy ustalić jej tytuł (przynajmniej temat) oraz cel. W oparciu o temat i cel ustala zawartość rozdziałów. Zawartość rozdziałów należy ogólnikowo nakreślić w tzw. konspekcie pracy.

Konspekt pracy należy ustalić z promotorem i każdorazowo wraz z tematem, celem pracy, imieniem i nazwiskiem, kategorią pracy (magisterska, inżynierska) przekazywać razem z częścią pracy przeznaczoną do sprawdzenia.

 

Nieustalenie i niedopełnienie tych wyżej wymienionych elementów pociąga za sobą wymienione poniżej konsekwencje, a co za tym idzie poprawki, poprawki, poprawki… i nerwy promotora oraz studenta, który stwierdza, że „promotor ciągle zmienia zdanie”.

Jak ma go nie zmieniać, skoro przy kilkunastu prowadzonych pracach nie jest w stanie zapamiętać co z kim ustalił?

1. Wstęp nie zawiera odniesienia do tematu pracy, nie określa metod badawczych

Wstęp powinien zawierać następujące informacje:

1. Uzasadnienie celowości podjęcia tematu pracy – po co firmom (firmom w ogóle) interesować się zagadnieniem określonym tematem pracy.
2. Cel pracy – jakie korzyści przyniesie firmie, to że student poświęci pół roku na pisanie pracy oraz spędzi mnóstwo czasu z zapracowanymi pracownikami firmy; co ma być wynikiem pracy.
3. Zakres pracy – krótka charakterystyka merytoryczna zawartości rozdziałów.
4. Metody badawcze – jako, że praca dyplomowa jest pracą naukową, musi posługiwać się określonymi metodami badawczymi; w bibliotece WZiE są publikacje na ten temat (szukaj: „Jak pisać pracę dyplomową”). Najczęstszymi metodami badawczymi są analiza case-study, analiza literatury, wywiady z pracownikami, ankiety, obserwacje, warsztaty wdrożeniowe (w wyjątkowych przypadkach).
1. Analiza firmy zawiera bardzo dużo informacji, ale nijak nie pozwalających zrozumieć, dlaczego dane te są potrzebne z punktu widzenia tematu i celu pracy.

Każda dana nt. firmy (z wyjątkiem nazwy i krótkiej charakterystyki działalności) musi zawierać wyjaśnienie jej związku z tematem i celem pracy.

3. Analiza literatury, a projekt
1. Często posługujemy się w projekcie narzędziami, które nie zostały opisane w analizie literatury.
2. W analizie literatury opisujemy narzędzia, których nie wykorzystujemy w pracy lub opisywane narzędzia nie mają związku z tematem i celem pracy.
3. W projekcie brak jest odwołań do literatury (jeśli korzystam z narzędzia powołuję się na rozdział, w którym to narzędzie zostało opisane).
4. Analiza firmy, a projekt
1. Często projekt niewiele ma wspólnego z analizą firmy.
2. Analiza firmy nie zawiera danych dotyczących charakterystyki liczbowej stanu istniejącego, do których należy porównać przewidywane efekty proponowanych rozwiązań w rozdziale pt. „Podsumowanie”.

Analiza firmy służy określeniu obszarów problemowych, które stanowią podsumowanie analizy firmy.

Projekt odnosi się do obszarów problemowych, dla których poszukujemy rozwiązania/rozwiązań w projekcie.

5. Projekt
1. Zwykle student nie opisuje wdrożonych przez siebie rozwiązań. W takim wypadku ważne jest by nie pisać „projekt umożliwi redukcję zatrudnienia z 5 do 2 osób”, ale „szacuje się/ ocenia się/ z dokonanych kalkulacji wynika, że możliwe jest zredukowanie zatrudnienia z 5 do 2 osób”.
2. Brak podsumowania części projektu. Każda część projektu poświęcona rozwiązaniu problemu musi zostać podsumowana (szacowane efekty; szacowane nakłady).
3. Nakłady na inwestycje są niedoszacowane (bardzo ważne by zadać sobie trud i poszperać w Internecie, by odnaleźć realne kwoty wydatków).
6. Podsumowanie
1. Często nie odnosi się do niczego.
2. Podsumowanie zawiera puste ogólniki, mimo, że dla czytającego (czyt. Recenzującego) stanowi ważny element oceny pracy.

Podsumowanie powinno zawierać:

                                                              i.      ocenę projektu w formie analizy porównawczej danych liczbowych (co było przed i co sądzę, że będzie po),

                                                            ii.      ocenę efektywności ekonomicznej proponowanych rozwiązań (oszczędności w stosunku do istniejących wydatków; przychody w stosunku do istniejących przychodów; nakłady na inwestycje,

                                                          iii.      ocenę osiągnięcia celu pracy.